شکل ۴-۵٫ پس از بروز فعالیت burst در نتیجه افزودن لینالول ۲/۰ میلی مولار NiCl به محفظه ثبت اضافه گردید ………………………………………………………………………….. ۵۲
شکل ۴-۶٫ پس از بروز فعالیت burst در نتیجه افزودن لینالول ۲/۰ میلی مولار، نیفدیپین به محفظه ثبت اضافه گردید ……………………………………………………………. ۵۳
شکل ۴-۷٫ پس از بروز فعالیت burst در نتیجه افزودن لینایول ۲/۰ میلی مولار، H89 به محفظه ثبت اضافه گردید …………………………………………………………………………. ۵۴
شکل ۴-۸٫ پس از بروز فعالیت burst در نتیجه افزودن لینالول ۲/۰ میلی مولار، کلریترین به محفظه ثبت اضافه گردید …………………………………………………………… ۵۵
فهرست نمودارها و جدول­ها
عنوان…………………………………………………………………………………………………………صفحه
نمودار ۴-۱٫ مقایسه میانگین پتانسیل استراحت غشاء و فرکانس پتانسیل عمل در شرایط کنترل و در ۵ و ۱۰ دقیقه پس از افزودن غلظت ۱/۰ میلی مولار لینالول به رینگر حلزونی نرمال………………………………………………………………………………………..۳۹
نمودار ۴-۲٫ مقایسه استانه و دامنه در پتانسیل عمل ثبت شده در حضور غلظت ۱/۰ میلی ­مولار لینالول …………………………………………………………………………………………. ۴۱
نمودار ۴-۳٫ مقایسه میانگین سطح زیر منحنی، فاصله بین پتانسیل‌های عمل و طول مدت پتانسیل عمل در شرایط کنترل و در ۵ و ۱۰ دقیقه پس از افزودن غلظت ۱/۰ میلی مولار لینالول به رینگر حلزونی نرمال (۸=n) ………………………………………….. 43
نمودار ۴-۴٫ مقایسه میانگین دامنه AHP و طول مدت AHP بین سه حالت کنترل، ۵ و ۱۰ دقیقه پس از کاربرد لینالول ۱/۰ میلی مولار (۸=n) …………………………………… 44
n) …….. 45
نمودار ۴-۶٫ مقایسه میانگین مدت دوره مهاری بعد از فعالیت برانگیخته پس از تزریق جریان های دپلاریزان (nA1-2) در شرایط کنترل و ۱۰ دقیقه پس از افزودن غلظت ۱/۰ میلی مولار لینالول به رینگر حلزونی نرمال (۶=n) ……………………………………………. 46

n). ………….. 49
نمودار ۴-۹٫ مقایسه میانگین مدت دوره مهاری بعد از فعالیت برانگیخته پس از تزریق جریان‌های دپلاریزان(nA2-1) در شرایط کنترل و در ۱۰ دقیقه پس از افزودن غلظت ۲/۰ میلی مولار لینالول به رینگر حلزونی نرمال (۶=n)……………………………………….50
جدول ۴-۱٫ مقاومت ورودی سلول در شرایط کنترل و ۱۰ دقیقه پس از کاربرد لینالول ۱/۰ میلی مولار ……………………………………………………………………………………………… ۴۷
جدول ۴-۲٫ مقاومت ورودی سلول در شرایط کنترل و ۱۰ دقیقه پس از کاربرد لینالول ۲/۰ میلی مولار ……………………………………………………………………………………………… ۵۰
فصل اول
مقدمه
۱-۱) بیان مساله
صرع از جمله اختلالات سیستم عصبی مرکزی است که در آن یک ناحیه محدود مغزی و یا نواحی گسترده­ای از مغز فعالیت­های کنترل نشده خود­بخودی نشان می­ دهند. این بیماری مجموعه ­ای از سندرم­های جداگا­نه است که یا اولیه­اند ویا متعاقب صدما­ت مغزی به وجود می­آیند. کانون صرع­زا می ­تواند به وسیله فاکتورهای متفاوت و متنوع ژنتیکی و محیطی ایجاد شود (Cavalheiro et al., 1991; Lopez da Silva et al., 1992). شواهدی مبنی بر دخالت تغییر در سیستم­های نوروترنسمیتری مختلف به ویژه گلوتامات، آسپارتات و گابا در ایجاد صرع وجود دارد (Pinto et al., 2005). به طور کلی تغییر در الگوی فعالیت سیناپس­ها و مختل شدن عملکرد کانال­های یونی، بعنوان مکانیسم­های اصلی زمینه­ ساز حمله­های صرعی شناخته شده ­اند (Nobels, 2003; Wuttke and Lerche, 2006).
اسانس ­های گیاهی^[۱] و انواع عصاره­های گیاهی از رایج­ترین فراورده­های استخراجی از گیاهان هستند که در طب سنتی و نوین جهت درمان صرع مصرف می­شوند. اسانس ­های روغنی به دلیل تبخیر شدن در دماهای معمولی روغن­های فرار نیز نامیده می­شوند. ترپن­ها^[۲] و فنیل­پروپانوئیدها^[۳] دو دسته گسترده از اسانس ­های روغنی هستند (de Almeida et al., 2011). این محصولات حاوی طیف وسیعی از ترکیبات با ویژگی­های ساختمانی متنوع هستند که برخی از آنها قادرند از بروز الگوی فعالیت صرعی در نورون­ها جلوگیری کنند. اثرات درمانی چنین ترکیباتی غالباً برایند برهم کنش و تاثیر چندین ترکیب است که می­توانند تقویت کننده (سینرژیک) یا مخالف هم باشند. تصور عمومی مبنی بر بی­ضرر بودن فراورده­های گیاهی باعث شده که در بسیاری موارد بیماران به خود درمانی با چنین محصولاتی روی آورند و حتی پزشک معالج خود را از مصرف چنین ترکیباتی آگاه نکنند که می ­تواند برهم­کنش نامطلوب با داروهای تجویز شده توسط پزشک را به دنبال داشته باشد (Spinella, 2001; Ruha et al., 2003). شناسایی مکانیسم­های دخیل در اثرات فراورده­ای گیاهی با پتانسیل درمانی می ­تواند ضمن کمک به کاربرد موثرتر آنها در درمان صرع از بروز برهم­کنش­های نامطلوب نیز جلوگیری نماید.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

مونوترپن­ها از جمله رایج­ترین ترکیباتی هستند که هم در فراورده­های گیاهی با اثر صرع زا^[۴] و هم فراورده­هایی با اثرات ضد صرعی حضور دارند (Burkhard et al., 1999). این ترکیبات با فرمول مولکولیC₁₀H₁₆ به طور وسیعی در گیاهان و به ویژه در اسانس ­های روغنی یافت می شوند (Ishida, 2005) و با تعدیل سیستم گاباارژیک و گلوتاماترژیک اثرات ضد صرعی خود را اعمال می­ کنند (Sayyah et al., 2004). به برخی از مونوترپن­ها از جمله لینالول^[۵]، اوجنول^[۶]، منتول^[۷] و لیمونن^[۸] اثرات ضد­صرعی نسبت داده شده است (Burkhard et al., 1999).
لینالول، مونوترپنی است که به عنوان ترکیب اصلی در بسیاری از اسانس ­های روغنی معطر وجود دارد. مطالعات متعددی تاثیر آرام­بخشی و ضد صرعی لینالول را گزارش کرده ­اند. گیاهانی مانند گشنیز Coriandrum sativum و برگ­بو Laurus nobilis که در طب سنتی به عنوان ترکیبات ضد تشنج به کار رفته و اثرات ضد صرعی آنها تایید شده حاوی لینالول هستند (Elisabetsky et al., 1995; Sayyah et al., 2002). اثرات آرام­بخشی و خواب­آوری روغن Aniba rosaeodora، به میزان بالای لینالول در آن نسبت داده شده است (de Almeida et al., 2009a).
رسپتورهای NMDAنقش کلیدی در تولید وگسترش حملات صرعی دارند. جلوگیری از رهایش و تاثیر تحریکی گلوتامات از طریق مهار رقابتی رسپتورهای NMDA به عنوان مکانیسم اصلی اثرات ضد صرع این مونوترپن پیشنهاد شده است. در تحقیقات مختلف نشان داده شده است که لینالول اثر ضد تشنجی خود را از طریق اثر مهاری روی متصل شدن گلوتامات در کورتکس موش صحرایی و تاثیر بر روی انتقالات گاباارژیک و گلوتامات ارژیک ایجاد می­نماید (Brum et al., 2001). de Almedia وهمکاران با توجه به تاثیر این روغن در کاهش تحریک­پذیری عصبی و کاهش دامنه­ پتانسیل عمل در عصب سیاتیک و نظر به فقدان رسپتورهای NMDA یا گابا در تنه­ی عصب پیشنهاد کرده ­اند که این تاثیر تا حدودی از طریق تاثیر بر کانال­های یونی مانند مهار کانال­های سدیمی وابسته به ولتاژ یا افزایش کنداکتانس پتاسیمی اعمال می­ شود (de Almedia et al., 2009). از آن جایی که تعدیل کانال­های وابسته به ولتاژ به وسیله داروها یک اصل درمانی است، لینالول ممکن است از این طریق با فرآیندهای سلولی مرتبط با صرع تداخل نماید .(Altrup et al., 2003)
۱-۲)دلایل استفاده از نورون­های حلزون
در تحقیقات انجام شده روی الگوی فعالیت صرعی و روش­های درمان آن از مدل­های حیوانی مختلف استفاده شده است. با این حال مکانیسم­های اساسی ایجاد کننده الگوی فعالیت صرعی در نمونه­های جانوری مختلف مشابه است. از طرفی نتایج تحقیقات مختلف نشان داده است که الگوی فعالیت صرعی ایجاد شده در نورون­های حلزون با الگوی فعالیت ثبت شده در سیستم عصبی مهره­داران از جمله انسان شباهت دارد (Altrup et al., 2003; Janahmadi et al., 2008).
مزایای تکنیکی متعدد نورون­های گانگلیون بی­مهر­گان در مقایسه با نورون­های مهره­داران از جمله وجود نورون­های بزرگ قابل تشخیص، تنوع کانال­های یونی و امکان مطالعه گانگلیون در شرایط in vitro بدون تغییر در ویژگی­های ساختمانی و عملکردی باعث شده تا این نورون­ها در موارد متعددی جهت مطالعه مکانیسم­های پایه سیستم عصبی مورد استفاده قرار گیرند. نرم‌تنان بزرگترین نورون‌ها را در سلسله جانوران دارند و اندازه بزرگ نورون‌هایشان، شناسایی و ورود الکترود به سلول را تسهیل می‌کند و از طرفی خونسرد بودن این رده جانوری، مشکلات نگهداری آن‌ها را در شرایط in vitro کاهش می‌دهد. این عوامل باعث شدند بسیاری از مطالعات اولیه الکتروفیزیولوژیک برای نخستین بار روی نورون‌های نرم‌تنان انجام شوند (Hodgkin and Hoxley, 1939; 1952). در مقایسه با نمونه­های بی مهره، مطالعه مکانیسم‌های سلولی و مولکولی در نورون‌های پستانداران اغلب مستلزم مراحل آماده‌سازی است که ممکن است همراه با تغییراتی در سازمان­بندی کلی نورون‌ها باشد. بعلاوه اندازه بسیار کوچک نورون‌ها و نیاز به شرایطی با حداقل تغییرات نسبت به شرایط in vivo، انجام ثبت داخل سلولی را مشکل می‌سازد. عملکرد سیستم عصبی بی‌مهرگان و مهره‌داران از جهات بسیاری شبیه می­باشد، از جمله داشتن گیرنده‌های حسی، شبکه عصبی مرکزی، خروجی‌های حرکتی و مجموعه‌ای از ناقل‌های عصبی، مسیرهای انتقال سیگنال و انواع کانال‌های یونی مشابه (Altrup et al., 1992). بنا به دلایل ذکر شده استفاده از گانگلیون حلزون در مطالعات الکتروفیزیولوژیک مرتبط با فعالیت صرعی به نظر معقول و مفید می­رسد.
فصل دوم
۲- مروری بر تحقیقات پیشین
۲-۱) صرع
صرع یک اختلال پیچیده عصبی می باشد که ۱ تا ۲ درصد از کل جمعیت جهان را تحت تأثیر قرار داده است (cascino, 1994). تشنج­های صرعی در نتیجه فعالیت الکتریکی بیش از حد و غیر طبیعی نورونها در مغز رخ می­ دهند و بر سلامت و کیفیت زندگی فرد تاثیرات شدیدی می­ گذارد.(Zainuddin et al., 2012)
تغییر در الگوی فعالیت سیناپس­ها و مختل شدن عملکرد کانال­های یونی مکانیسم­های اصلی زمینه­ ساز حمله­های صرعی می­باشند (Nobels, 2003; Wuttke and Lerche, 2006). عدم تعادل بین تحریک و مهار در شرایط صرعی ممکن است از تغییر فعالیت ذاتی برخی نورون­ها و یا از تغییرات سیناپسی ناشی شود. تغییر در عملکرد نوروترنسمیترهای گلوتامات و گابا بیش از سایر نوروترنسمیترها در پاتوژنز صرع دخیل است (Meldrum et al., 1999).
با وجود در دسترس بودن داروهای ضد صرعی، حدود یک سوم افراد مبتلا به صرع تشنج­هایی را نشان می­ دهند که حتی با بهترین داروهای موجود کنترل نمی­شوند. بسیاری از افراد مبتلا به صرع به درمان دارویی طولانی مدت نیاز دارند که اغلب با عوارض جانبی ناتوان کننده و تداخلات دارویی همراه است (Reddy et al., 2010). در دهه­های اخیر مشخص شدن عوارض جانبی داروهای شیمیایی منجر به بازنگری روش­های درمانی طبیعی و آغاز سری جدیدی از پژوهش­ها در زمینه گیاهان دارویی شد (Braun and Cohen, 2007).
۲-۲) اسانس ­های گیاهی
از دیر باز گیاهان معطر به خاطر خواص دارویی و نگهدارنده از اهمیت ویژه­ای برخوردار بودند و بعنوان طعم دهنده نیز استفاده می­شدند. اسانس ­های روغنی ترکیباتی چند جزئی، پیچیده و طبیعی هستند. این اسانس ­ها عمدتاً متشکل از ترپن­ها و برخی از ترکیبات غیر ترپنی می­باشند که به طور گسترده برای پیشگیری و درمان بیماری­های انسانی مورد استفاده قرار می­گیرند (de Almeida et al., 2011). اسانس‌ها به طور معمول از ترپن‌های آروماتیک فرار و فنیل پروپانوئیدها تشکیل شده‌اند. این مولکول‌ها آزادانه از غشای سلول عبور می‌کنند و ممکن است نقش‌های سیگنالینگ متنوعی را در سلول داشته باشند. بعلاوه گزارشاتی حاکی از مداخله ترکیبات اسانس‌های گیاهی با کانال‌های یونی و رسپتورها وجود دارد (Goncalves et al., 2008).
الف) ترپن­ها:
ترپن­ها گروه متنوعی از محصولات طبیعی که شامل بیش از ۲۰۰۰ عضو هستند و از لحاظ ساختاری و عملکردی از کلاس‌های مختلفی تشکیل شده‌اند. واحد ساختاری آن‌ها ایزوپرن^[۹] (C₅H₈) نام دارد که از ۵ کربن تشکیل شده است. ترپن‌های اصلی شامل مونوترپن‌ها (C10) و سسکوئی‌ترپن‌ها^[۱۰] (C15) می‌باشند (Bakkali, et al., 2008).
ب) ترکیبات آروماتیک
ترکیبات آروماتیک از فنیل پروپان مشتق می­شوند و شامل آلدهیدها، الکل­ها، فنول­ها، مشتقات متوکسی و ترکیبات متیل­دی­اکسی می­باشند (Bakkali, et al., 2008).
۲-۳) اثرات بیولوژیک اسانس ­های گیاهی
۲-۳-۱) اثرات سیتوتوکسیک اسانس ­ها
اثرات سیتوتوکسیک اسانس ­ها شامل آسیب­های غشائی، افزایش نفوذپذیری غشاء، اختلال در توزیع یون­ها، کاهش پتانسیل غشاء، اختلال در پمپ پروتون و کاهش ذخیره­ی ATP می­باشد (Ultee et al., 2000; 2002). اسانس‌ها می‌توانند با لخته کردن سیتوپلاسم به لیپیدها و پروتئین‌ها آسیب برسانند (Burt, 2004; Gustafson et al., 1998).
۲-۳-۲) اثرات موتاژنیک اسانس ­ها در سطح هسته و سیتوپلاسم
اسانس ­های گیاهی مختلف القاء کننده­ جهش^[۱۱]­های هسته­ای نیستند. با این حال استثناهایی نیز وجود دارند. در سطح سیتوپلاسمی اسانس ­های گیاهی قادر­اند به غشاء و DNA میتوکندریایی آسیب زده و منجر به ایجاد جهش­هایی در ژن­های مربوط به پروتئین­های دخیل در تنفس سلولی شوند (Bakkali et al., 2008).
۲-۳-۳) اثرات آنتی موتانژنیک اسانس ­ها
اسانس ­ها ویژگی­های آنتی­موتاژنیک خود را از طریق مکانیسم­های زیر اعمال می­ کنند:
ممانعت از نفوذ موتاژن­ها به سلول (Shankel et al., 1993)، غیرفعال کردن موتاژن­ها به شیوه­ Scavening مستقیم (Ipek et al., 2005)، مهار تبدیل متابولیت­ها از فرم پیش­موتاژن^[۱۲]به موتاژن توسط فاکتور P450 (Ramel et al., 1986; Waters et al., 1996) و یا فعال کردن پروسه­ی سم زدایی آنزیمی^[۱۳] موتاژن­ها (Kada and Shimoi, 1987).
۲-۳-۴) اثرات سرطان زایی^[۱۴] اسانس ­ها