نقرهی خالص، هادی جریان برق بوده و قابلیت انعطاف دارد و بالاترین هدایت جریان برق و حرارت را در بین فلزات را داراست. فلز نقره همراه با طلا (فلز کمیاب و با ارزش دیگر) برای سالیان دراز در تاریخ بشر در ساخت جواهر آلات، ظروف، سکه، لوازم دندانپزشکی، عکاسی و مواد منفجره مورد استفاده قرار گرفته است. نقره در آب و هوای خالص، پایدار بوده و زمانیکه در برابر هوا و آب حاوی ازن یا سولفید هیدروژن برای تشکیل لایهی سیاه رنگ سولفید نقره که با حلال اسید هیدروکلریک پاک می شود. حالتهای اکسیداسیون پرکاربرد آن ۱+ میباشد، مانند نیترات نقره (AgNO3)، ۲+ آن مانند فلورید نقره (AgF2) و ۳+ مانند تترا فلوروآرژنات (K[AgF4]) که از اهمیت کمتری برخوردار است. فلز نقره در اسید نیتریک به راحتی حل می شود تا نیترات نقره را تولید کند، یک کریستال شفاف جامد که حساس به نور بوده و به راحتی در آب قابل حل میباشد. نیترات نقره مرحله اول سنتز بسیاری از ترکیبات نقره میباشد. فلز نقره با اسید سولفوریک که از آن در جواهرسازی برای تمیز کردن و جدا کردن اکسید روی از اسباب نقره بعد از لحیم کاری با نقره یا حرارت دادن آن استفاده می شود، واکنش نمیدهد. با این حال نقره با سولفور یا سولفید هیدروژن برای تولید سولفید نقره، یک ترکیب سیاه رنگ که به شکل رنگ تیره روی سکهها ظاهر می شود و سایر هالیدهای نقره برای تولید امولوسیونهای عکاسی با بهره گرفتن از نمکهای برمید و یدید از همین راه بدست میآیند. کلرید نقره در الکترودهای شیشه برای تست pH و پتانسیومتری بکار گرفته می شود. از یدید نقره برای بارور کردن ابرها جهت تولید باران استفاده می شود. اکسید نقره (Ag2O) زمانیکه محلولهای نیترات نقره با یک باز واکنش می دهند، تولید می شود و در الکترود مثبت (آند) باتری ساعت از آن استفاده می کنند. استفاده از نقره در عکاسی، به دلیل پیشرفت تکنولوژی دیجیتال به سرعت کاهش یافت. بطوریکه در سال ۲۰۰۷ مقدار در عکاسی نسبت به سال ۱۹۹۸، ۵۰% کمتر شد(۹۲).
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))
جدول۲-۴- برخی از خصوصیات فیزیکی و شیمیایی فلز نقره
Silver | Chemical Name: |
Ag | Chemical formula: |
۱۰۷.۸۶۸ | Molecular weight: |
Metallic | Color: |
Solid | Physical State: |
None | Odor: |
۹۶۰.۵°c | Melting Point: |
۲۰۰۰°c | Boiling Point: |
۱۰.۴۹ g/ml at 15°c | Density: |
Not Soluble In Water | Solubility: |
۲-۲-۵- سنتز نانو ذرات نقره
امروزه نانو ذرات فلزی عموماً به سه روش ساخته میشوند، که شامل چالش بخار فلزی (روش فیزیکی)، سیم انفجاری و سنتز شیمیایی است. با بهره گرفتن از این روشها نانو ذرات فلزی عموماً به شکلهای پودر خشک، مایع (محلول کلوئیدی) و یا ژل به دست میآیند. روشهای فیزیکی نسبت به روشهای شیمیایی عمدتاً به وسایل و تجهیزات بیشتر و گرانتری احتیاج دارند و مقرون به صرفه نمیباشند. تهیه نانو ذرات فلزی به روش شیمیایی مرطوب که جزء طبقه بندی ساخت پایین به بالا قرار میگیرد(۴۴).
مطالعات نشان میدهد که شکل، مورفولوژی، پایداری و ویژگیهای فیزیکی و شیمیایی نانو ذرات نقره به شدت تحت تأثیر شرایط تجربی آزمایش مثل میزان بر همکنشهای یونهای فلزی با عومل احیاء کننده، فرایند جذب بیرونی و عامل پایدار کننده نانو ذرات قرار میگیرند. روش احیاء کنندهها بورهایدراید، سیترات، آسکوربات و هیدروژن عنصری هستند. احیاء یونهای نقره در محلولهای آلی اغلب باعث ایجاد محلول نقره با ذراتی به قطر چند نانومتر می شود. در ابتدا احیاء ترکیبات مختلف با یونهای نقره منجر به تشکیل اتمهای نقره Ag و تجمع الیگومریک آنها به صورت خوشه[۲۵] می شود، این خوشه ها در نهایت منجر به تشکیل ذرات نقره محلول می شود. به خاطر اینکه محلول بسیار کوچکتر از طول موج نور مرئی هستند، محلول با جذب نور در محدوده ۳۸۰-۴۰۰ نانومتر و جذب با شدت کمتر در طول موجهای بالاتر به رنگ زرد در می آید. مطالعات نشان می دهند که استفاده از احیاء کننده قویتر مثل بورهیدراید منجر به تشکیل ذرات کوچکتر که گاهی اوقات منفرد هستند، می شود اما ایجاد ذرات بزرگتر را مشکل میسازد. استفاده از احیاء کننده ضعیفتر مثل سیترات منجر به آهستگی کاهش می شود اما محدوده اندازه ذرات محدودتر می شود. برای ذرات با کمتر از ۲۵ نانومتر، از طیف جذب UV-vis آنها و با بهره گرفتن از فرمولهای فیزیکی میتوان اندازه ذرات را تخمین زد که بر این اساس شعاع ذره متناسب با عکس پهنای پیک باند است. ولی برای ذرات بزرگتر از ۲۵ نانومتر با افزایش اندازه ذرات، ماکزیموم جذبی شیفت قرمز پیدا می کند. کنترل ساخت نانو ذرات بر اساس یک فرایند کاهش دو مرحله ای انجام می شود. در این تکنیک احیاء کننده قویتر باعث تولید ذرات کوچکتر می شود و مرحله دوم که احیاء کننده ضعیفتر استفاده می شود، باعث بزرگ شدن ذرات می شود. ساخت نانو ذرات توسط روش احیاء شیمیایی اغلب در حضور پایدار کنندهها صورت میگیرد تا از تجمع ناخواسته آنها جلوگیری شود. برای خنثی کردن و یا کاهش نیروهای واندروالس بین ذرات، از دو روش استفاده می شود که شامل پایدار کننده های الکترواستاتیک و استریک هستند. در روش پایدار کنندگی الکترواستاتیک، به عنوان مثال از سیترات سدیم به عنوان پایدار کننده ذرات کلوئیدی توسط یک دو لایه الکتریکی احاطه میشوند. در روش پایدار کنندگی استریک از مولکولهای پلیمری، سورفکتانتها و یا لیگاندها برای پوشاندن سطح ذرات استفاده می شود تا مانع رسیدن آنها به یکدیگر و توده شدن شود(۱۰۸, ۱۱۴).
در روشهای سنتز سبز ساخت نانو ذرات نقره از مواد شیمیایی سازگار با محیط زیست استفاده می شود. برای مثال در روش پلی سکارید، نانو ذرات نقره با بهره گرفتن از آب به عنوان یک حلال بی خطر و پلی ساکاریدها به عنوان عامل پایدار کننده تهیه میشوند. در بعضی مواد پلی ساکاریدها هم به عنوان عامل احیاء کننده و هم عامل پایدار کننده بکار میروند و یا به طور مثال در روشهای زیستی عصاره موجودات زنده و یا عصاره خالص شده مواد زیستی مانند پروتئینها و گلوتاتیون به عنوان عوامل احیاء کننده و پایدار کننده در ساخت نانو ذرات نقره بکار میروند. مزایای استفاده از روشهای شیمیایی عبارتند از: ساده و ارزان بودن، نیاز به امکانات کم، کنترل غلظتها و آلودگیها، سنتز در دماهای پایین، مقدار زیاد تولید، گوناگونی اندازه و امکان تهیه نانو مواد به شکل مایع، پودر و لایه های نازک(۱۰۰, ۱۰۸).
۲-۲-۶- تاریخچه استفاده از نقره به عنوان عامل ضد میکروبی
نقره و ترکیبات آن به عنوان قدیمیترین فلز با خاصیت اولیگودینامیک شناخته می شود. اولیگودینامیک واژهای برای تعریف خاصیت ضد میکروبی فلزات سنگین میباشد. نمونههای بسیاری از استفاده از نقره به عنوان عاملی برای جلوگیری از فساد و ایجاد بیماری که زمان بعضی از آنها به بیش از ۶۰۰۰۰ سال قبل نیز میرسد، در دست است. اسکندر مقدونی به توصیه ارسطو برای جلوگیری از ابتلا به بیماری، آب آشامیدنی جوشیده شده را در ظرفهای نقره نگهداری میکرد و بخاطر اثر ضد میکروبی نقره در جام نقره آب مینوشید. مصریان باستان از ورقههای نازک نقره برای پوشاندن روی زخمها و جلوگیری از عفونت استفاده میکردند. اولین مهاجران آمریکایی برای نگهداری شیر، یک سکه نقره در ظرف شیر میانداختند. در کلیساها ظرفهایی که به صورت عمومی مصرف میشدند، از جنس نقره بود. در درمان بیماریهای انسان بیش از ۱۰۰ سال است که از خواص طبیعی ضد باکتریایی، ضد قارچی و غیر سمیت آن استفاده می شود. ناسا نیز در سامانههای تصفیه آب شاتل فضایی از نقره استفاده می کند(۴۵، ۱۰۲، ۱۲۱).
از سال ۱۹۰۰ به بعد (که به عنوان آغاز دوره آنتیبیوتیکهای جدید به حساب می آید) پس از ساخته شدن سولفونامیدها، نقره همچنان به تنهایی یا به صورت ترکیب با این داروها در درمان بسیاری از بیماریهای عفونی مانند عفونت ریه، سل، بیماریهای عفونت جنسی، زخمهای مختلف، تبهای تیفوسی و تیفوئیدی، عفونت چشم و حتی مننژیت مغزی نخاعی به کار میرفت. کاربرد این فلز از سال ۱۹۴۰ به بعد زمانی که پنیسیلینها وارد بازار داروهای ضد میکروبی شدند، رو به کاهش نهاد اما حذف نشد، کما اینکه تا به امروز نیز مصرف موضعی داروهای حاوی نقره در درمان عفونتهای موضعی و نیز پیشگیری از عفونت در زخمهای پوستی و نیز سوختگیها ادامه دارد(۱۰۲).
در قرن نوزدهم بافتهای گرانوله شده از روی زخم بوسیلهی نیترات نقره به منظور تشکیل اپیتلیال و جلوگیری از خشکی پوست، برداشته میشد. از غلظتهای مختلف نیترات نقره برای درمان زخمهای تازه استفاده میکردند. در سال ۱۸۸۱ میلادی Carl S.F از قطرههای چشمی نیترات نقره برای درمان بیماریهای چشمی اطفال استفاده کرد. در سال ۱۹۴۰ بعد از معرفی شدن پنیسیلین، استفاده از نیترات نقره ۵/۰٪ را برای درمان زخمها عنوان کرد، استفاده از آن وارد اذهان عمومی شد. او بیان کرد که این محلول با تکثیر اپیتلیال تداخلی ندارد و اثرات ضد میکروبی علیه استافیلوکوکوس اورئوس، سودوموناس آئروژینوزا و اشرشیا کلی دارد. در سال ۱۹۶۸، نیترات نقره با سولفونامید برای ساخت کرم سولفادیازین ترکیب شد، که به عنوان یک عامل ضد میکروبی برای درمان زخمها استفاده شد. سیلور سولفادیازین بر روی باکتریهایی مثل اشرشیاکلی، استاف اورئوس، گونه های کلبسیلا و سودوموناس مؤثر میباشد. همچنین اثرات ضد قارچی و ضد ویروسی نیز از خود نشان میدهد. امروزه به دلیل مقاومت باکتریایی ایجاد شده علیه آنتیبیوتیکها، پزشکان به استفاده از نقره برای پوشاندن سطوح زخمها روی آوردهاند(۴۰، ۷۰)
۲-۲-۷- دلایل استفاده از نانو ذرات نقره به عنوان عامل ضد میکروبی در این تحقیق
نانو ذرات نقره از جهات بسیاری نسبت به سایر مواد ضد میکروبی و آنتی بیوتیکها دارای برتری است، این برتریها باعث شده است که در عصر حاضر دانشمندان به فکر استفاده دوباره از این فلز با رویکرد به سوابق گذشته از موفقیتهای آن در مواجهه با عوامل میکروبی ایجاد کننده عفونتهای مختلف بیفتند(۶۹، ۸۱).