جنس های Melosaria ، Aulacoseria ، Pinnularia ، Oedogonium ، Quadingula ، Zygnema ، Staurastrum ، Raphidiopsis ، Chroococus ، Hetrocapsa ، Tribonema فقط در ایستگاه دوم ثبت شده اند (جدول ۳-۲). اما جنس Cymbella فقط در ایستگاه یک ثبت گردید. پس با توجه به مشاهدات فوق می توان نتیجه گرفت که تنوع جنس ها در ایستگاه دوم بیشتر از ایستگاه اول بوده است.
۳-۴ – مقایسه نموداری فیتوپلانکتون های مشاهده شده در دو ایستگاه :
۳-۴-۱- مقایسه شاخه های ثبت شده :
نمودار۳-۵ درصد شاخه های مختلف فیتوپلانکتون های دریاچه زریبار در دوره مطالعه
چنانچه در نمودار بالا قابل مشاهده است شاخه Bacillariophyceae در هر دو ایستگاه مورد مطالعه غالب بوده و بیش از نصف پریفیتون های موجود راتشکیل می دهند. پس از آن شاخه Chlorophyceae غالب می باشند که میزان غالبیت آنها در ایستگاه سد خاکی بیشتر از رودخانه ده ره تفه است. در مرحله بعد Cyanobacteria را مشاهده می کنیم که میزان غالبیت آنها در رودخانه ده ره تفه بیشتر است. نکته قابل توجه اینست که شاخه Cryptophyceae که هر دو ایستگاه تقریباً به یک میزان ثبت شده اند، در حالیکه شاخه Xandhophyceae فقط در ایستگاه سد خاکی قابل مشاهده است.
۳-۴-۲- مقایسه جنس های ثبت شده :
دریاچه زریبار در دوره مطالعهChlorophyceae نمودار ۳-۶ درصد جنس های مشاهده شده شاخه
دریاچه زریبار در دوره مطالعه Bacillariophyceae نمودار ۳-۷ درصد جنس های مشاهده شده شاخه
دریاچه زریبار در دوره مطالعه Conjugatophyceae نمودار ۳-۸ درصد جنس های مشاهده شده شاخه
دریاچه زریبار در دوره مطالعهCryptuphyceae نمودار ۳-۹ درصد جنس های مشاهده شده شاخه
دریاچه زریبار در دوره مطالعهCyanobacteria نمودار ۳-۱۰ درصد جنس های مشاهده شده شاخه
دریاچه زریبار در دوره مطالعهDinophyceae نمودار ۳-۱۱ درصد جنس های مشاهده شده شاخه
دریاچه زریبار در دوره مطالعه Euglenophyceae نمودار ۳-۱۲ درصد جنس های مشاهده شده شاخه
دریاچه زریبار در دوره مطالعه Xanthophyceae نمودار ۳-۱۳ درصد جنس های مشاهده شده شاخه
۳-۵- شرح بعضی از شاخه ها و جنس های مهم فیتوپلانکتونهای مشاهده شده در تالاب زریبار
Bacillariophyceae (دیاتومه ها ) :
اعضای این رده به دلیل وجود رنگیزه های قهوه ای- طلایی، فوکوگزانتین، دیاتوگزانتین و یا دینو گزانتین مشخص هستند. کروماتوفورها دارای پیرنوئید هستند. دیواره سلولی شامل دو نیمه با تقارن شعاعی یا دو جانبه حاوی ترکیبات پکتیکی یا سیلیسی است. سلول های متحرک دارای یک تاژک بوده و تولید مثل جنسی با تشکیل و ترکیب گا مت هاست. دیاتومه ها از مهمترین گروه فیتوپلانکتونهای تالاب ها و دریاچه های آب شیرین هستند و در آبهایی که در معرض نور هستند به وفور دیده می شوند و در میان فیتوپلانکتون های تالاب ها غالباً یک یا چند گونه آن، نمونه غالب می باشند.
Cyclotella : در این جنس گونه ها مدور می باشند و در منظره جانبی مستطیل شکل هستند . سلول ها به صورت منفرد یا زوج که گاهی توسط لایه موسیلاژی به هم متصل بودند مشاهده گردید. از نظر اکولوژیکی این جنس در رودخانه ها و دریاچه های یوتروف یافت می شود.
Cymabella : شکل این جنس تقریباً بیضوی با تقارن پشتی – شکمی است و حاشیه پشتی اغلب محدب تر از حاشیه شکمی دیده می شود. رافه در وسط کفه یا متمایل به راست قرار دارد. کلروپلاست در این شکل H شکل منفرد با یک پیرنوئید عدسی شکل نزدیک حاشیه پشتی بوده که البته پیرنوئید در اکثر نمونه ها به سختی دیده می شود. از نظر اکولوژیکی در آبهای ساحلی، به صورت اپی لیتیک یا اپی فیت در مکانهای اکسیژن دار ویا آبهای الیگو مزوتروف با الکترولیت بالا یافت می شوند.
Fragilaria : کلنی این دیاتومه رشته دراز به صورت پلانکتون یا کف زی می باشد. این جنس دارای دو پلاستید صفحه مانند بوده که سلول ها در دید جانبی در قسمت مرکز متورم شده اند. از نظر اکولوژیکی در آبهای الیگو تا یوتروف پراکنش دارند و در آبهای با الکترولیت متوسط نیز دیده می شوند.
Navicula : این جنس از نظر گونه ای تنوع زیادی را نشان می دهد و تراکم بالایی در تالاب داشت. سلول ها در این جنس دارای تقارن دو طرفه بودند و رافه به صورت مستقیم و دارای دو گره مرکزی مشاهده می گردد. طول این جنس متناسب با گونه ها متغییر می باشد. این جنس دارای دو کلروپلاست صفحه مانند H شکل متقارن بوده که در لبه حاشیه ها قرار می گیرند. از نظر اکولوژیکی این گونه ها در آبهای الیگوتروف تا یوتروف یافت می شوند.
Nitzschia : کفه ها در این جنس به صورت خطی - نوک تیز و ندرتاً در قسمت مرکز کفه ها به صورت متورم دیده شدند. در تمامی نمونه های مشاهده شده دو پلاستید در انتهای دو سلول دیده می شد و شیارها فقط در یک سمت سلول قرار داشتند که به سختی در بعضی از نمونه ها دیده می شد. این گونه بر اساس طول، فرم انتهای سلول (گرد یا نوک تیز) و شکل و محل قرارگیری کلروپلاست ها از یکدیگر تفکیک می شوند.
Pinnularia : اعضای این جنس تقریباً شبیه به ناویکولا می باشند که با دو انتهای مدور و شیارهای نواری ضخیم قابل تفکیک بودند. کلروپلاست اغلب به صورت دو پلاستید صفحه مانند لوبدار بودند که هر یک در طول هر لبه حاشیه قرار گرفته اند. تعدادی پیرنوئید در مرکز هر صفحه کلروپلاست وجود دارد. این جنس در دریاچه ها و تالاب ها و آبهای شیرین یافت می شود.
Syndera : سلول های این جنس معمولاً باریک و طول آن چندین مرتبه بزرگتر از عرض آن دیده می شود. در این جنس دو کلرپلاست بزرگ در مجاور حاشیه های سلول قرار می گیرد. از نظر اکولوژیکی اغلب در آبهای یوتروف تا مزوتروف دیده می شوند.
Chlorophyceae (جلبک های سبز ) :
رنگیزه این گروه یوکاریوتی همانند گیاهان عالی شامل کلروفیل a و b، کارتنوئئدها و گزانتوفیل است. کلروپلاست در این گروه معمولاً دارای پیرنوئید بوده و ذخیره غذایی نشاسته نیز غالباً در اطراف پیرنوئید تجمع می یابد. جنس دیواره سلولی از سلولز بوده و تاژک ها در سلول ها ی متحرک دارای اندازه برابر هستند و معمولاً در قسمت جلویی قرار می گیرند. تولید مثل در جلبک های به روش های رویشی جنسی و غیر جنسی صورت می گیرد. از نظر مورفولوژیکی و اکولوژیکی با یکدیگر تفاوت زیادی دارند. این گروه از فیتوپلانکتون ها، گونه های اصلی آبهای شیرین هستند و می توانند به صورت تک سلولی یا چند سلولی باشند. از صفات مشخصه این شاخه وجود کلروفیل a و b و β کاروتن در کلروپلاست آنها می باشد. این جلبک ها در دسته پروتیست های عالی قرار دارند. بنابراین دارای غشاء، هسته و میتوکندری می باشند.
( اینجا فقط تکه ای از متن پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )
Scenedesmus : کلنی این جنس مسطح و به ندرت منحنی شکلند. سلول ها بیضوی و دوکی شکل می باشند. طرز ترتیب سلول ها به نحوی است که محور اصلی آنها به موازات یکدیگر قرار میگیرد. با توجه به گونه های مختلف دیوار سلولی ممکن است صاف، شیاردار، دندانه دار و یا واجد خار باشد. تقریباً در همه زیستگاههای آب شیرین و آبهای سطحی یافت می شوند.
Tetraedron : سلول های این جنس کوچک، پهن، سه گوش و واجد یا فاقد زواید خارمانند هستند. این جنس به طور فراوان در برخی از زیستگاههای آبزی بیشتر به صورت اجتماعات تیکوپلانکتونی دیده می شوند. وجود زواید خارمانند در تفکیک گونه های این جنس مهم است.
Cyanobacteria ( جلبک های سبز – آبی ) :
جلبک های سبز – آبی شکل بسیار ساده جلبک ها بوده و مشابه باکتریها می باشند. یعنی فاقد غشاء، هسته و میتوکندری می باشند. تک سلولی بوده و معمولاً اطراف آنها را پوسته هایی احاطه کرده است. این جلبک ها تاژک ندارند و تفاوت آنها با سایر جلبک ها در نبود کلروفیل آنها در داخل کلروپلاست است. در این جلبک ها کلروفیل از میان سلول تراوش می شود. بنابراین دو صفت انحصاری این نوع ارگانیسم ها، پراکنده بودن کلروفیل و سایر رنگدانه ها در درون سلول و در اندامک هایی به نام کروماتوفور است که کوچکتر و ساختمانی سادهتر از کلروپلاست دارند و همچنین پراکنده بودن مواد ژنتیکی در درون سلول است. یکی از خصوصیات مهم این شاخه توانایی آنها در استفاده از نیتروژن اتمسفر در سنتز سلولی است. بنابراین حذف ترکیبات نیتروژن دار از آب، منابع نیتروژن را برای این جلبک ها از بین نمی برد.
Microcystis : این نوع جلبک به صورت تک سلولی بوده و اغلب سلول ها به صورت توده ای و مجتمع دیده می شوند که در یک ماده ژلاتینی یا موسیلاژ بسیار نازک قرار دارد و به صورت کلنی مشاهده می گردد. سلو ل های موجود در کلنی به صورت کروی یا بیضوی هستند و معمولاً حامل واکوئل های گازی ریز در سطح سلول می باشند که احتمالاً وجود واکوئل ها برای کاهش شدت نور در روز می باشد و همچنین به شناوری جلبک در سطح آب کمک می کند.
Merismopedia : سلول ها در این جنس به صورت گرد یا بیضوی کشیده تا تخم مرغی شکل مشاهده می شوند. سلول ها در ردیف های طولی و عرضی توسط یک پوشش موسیلاژی روشن احاطه شده بودند. این جنس در دریاچه های آب سبک و گاهی در مرداب های خزه اسفاگنوم دیده می شود.
Anabaena : ریسه های انفرادی این جنس به صورت انفرادی یا کلنی نامنظم مشاهده می گردد. تریکوم به صورت انفرادی در داخل غلاف ژلاتینی راست یا موجدار قرار گرفته است. غلاف ها عموماً بی رنگ و آبکی مشاهده می شوند. سلول ها کروی وگاهی لوله ایی شکل هستند. هتروسیت ها نیز هم شکل سلول های رویشی و غالباً بزرگتر از آنها مشاهده گردیدند. شکل و اندازه سلول ها، وجود هتروسیت ها و محل قرارگیری آنها در تعیین گونه های این جنس اهمیت دارد.
Euglenophyceae (اوگلناها) :
این رده شامل تک سلولی های سبز تاژکدار با کروماتوفورهای فراوان است که رنگیزه اصلی آنها کلروفیل بوده و محصول فتوسنتزی آنها پلی ساکارید پارامیلون می باشد. بیشتر اعضای این رده یک یا دو تاژک دارند که از قاعده یک فرورفتگی کوزه مانند در انتهای بخش جلویی منشاء می گیرد. دارای واکوئل می باشند و تولید مثل جنسی در تعدادی از آنها شناخته شده است. گونه های این گروه معمولاً در آبهایی به سر می برند که تراکم مواد آلی در آنها زیاد باشد. تغذیه این گروه به طور کلی هتروتروف اختیاری بوده و همه گونه ها به ویتامین B12 یا تیامین احتیاج دارند.
Euglena : نمونه هایی که تحت عنوان یوگلنا در دریاچه زریبار شناسایی شدند دارای بدن دوکی، یک تاژک، کلروپلاست های سبز رنگ منفرد طویل یا به صورت قطعات متعدد بودند. اجسام پارامیلیون به حالت میله ای یا حلقوی بودند. این جنس اغلب در آبهای کم عمق یا دریاچه ها مشاهده می شوند.
Dinophyceae : دارای کروماتوفور فراوان و رنگیزه گزانتوفیل هستند که موجب رنگ قرمز یا قهوه ای در آنها می شود. ذخیره غذایی داینو فیسه چربی و نشاسته هستند. اغلب اعضای این رده تک سلولی متحرک دارای دو تاژک هستند. تولید مثل جنسی در این رده نادر و اغلب به روش تقسیم سلولی تکثیر می یابند.
Peridinium : در نمونه های مشاهده شده از این جنس سلول ها زره دار شبیه کلاه خود بودند. سلول ها دارای دو تاژک عرضی و طولی هستند که این تاژک ها به ندرت دیده می شوند. صفحات سیلیسی اکثراً واضح و دیواره سلولی ضخیم به نظر می رسد.
Glenodinium : این جنس تا حدی شبیه پریدینیوم است با این تفاوت که صفحات سیلیسی عموماً نامشخص و سلول ها دارای دیواره سلولی نازک تر بودند. در این جنس کروماتوفورها مشخص و قهوه ای و به صورت اجسام مدور تا تخم مرغی دیده شدند. این جنس عموماً دارای ۲تا۳ خار یا شاخ هایی در حاشیه ها می باشد. موقعیت شکاف طولی وضعیت صفحات سیلیسی در تفکیک گونه های این جنس اهمیت دارد. این جنس در اغلب آبهای شیرین یافت می شود.
تصاویری از جنس های مهم مشاهده شده در دریاچه زریبار :
Navicula Frustula
Surirella Pinnularia
