کسانی که از مردم که تحت تاثیر تبلیغات دروغین از تشیع رویگردان بودند، با این سخنان با دید جدیدی به جستجو در باره واقعیات تشیع می­پرداختند.

۵-۱-۳- نشر حقایق امامت اهل بیت (ع)

به علت خفقان و ظلم و جور دستگاه خلافت امویان و بنی­عباس، خاندان پیامبر (ص) در زمان‌های مختلف و با اشکال گوناگون در تنگنا و محدودیت قرار داشتند و مردم شناخت کمتری از عمق معارف و حقایق درباره ایشان داشتند. ولایت­عهدی امام رضا (ع)، فرصتی بود که امام (ع) با دقت از آن برای گسترش نشر معارف اهل بیت (ع) در بین مردم و جامعه اسلامی از آن استفاده کرد. در مورد اقدامات امام رضا (ع) در این زمینه می­توان به موارد ذیل اشاره کرد:

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

خراسان و مرو به علت موقعیت جغرافیایی و تجاری پذیرای تعداد زیادی از مردم در طول سال بودند که با شخصیت نورانی امام (ع) مواجه می­شدند و در جریان بحث­ها، مناظرات و برخورد با امام (ع) به حقایق زیادی درباره امامت آگاهی می­یافتند.
امام (ع) به مناسبت­های مختلف، حقایق مختلفی را درباره امامت خود و اجدادش بیان می­کرد که این امر در شناخت مردم در این زمینه موثر بود. در این زمینه می­توان به ذکر حدیث سلسله الذهب از طرف امام (ع) در نیشابور اشاره کرد. هنگامى که حضرت امام رضا (ع) وارد نیشابور شد، و خواست از آنجا به سوى مرو روانه گردد، جمعى از حدیث‏دانان به محضرش شتافتند و عرض کردند: «اى پسر رسول خدا (ص)، از نزد ما مى‏روى، و حدیثى به ما نمى‏آموزى تا از محضر شما بهره‏مند گردیم؟». آن حضرت، در این هنگام، در عمارى [کجاوه مرکب‏] نشسته بود، (پرده عمارى را کنار زد و) سرش را بیرون آورد، و فرمود: ­«از پدرم موسى بن جعفر (ع) شنیدم، براى من حدیث کرد از پدرش امام صادق­ (ع) و او از پدرش امام باقر (ع)­، و او از پدرش امام علىّ بن الحسین (ع)، و او از پدرش امام حسین (ع)، و او از پدرش امیر مؤمنان على بن أبی طالب (ع) و او از رسول خدا (ص) که فرمود: از جبرئیل شنیدم، گفت: از خداوند متعال شنیدم، مى‏فرمود: لا اله الّا اللّه حصنى، فمن دخل حصنى امن من عذابى‏: «کلمه لا اله الّا اللّه (اقرار به یکتائى خدا) دژ من است، کسى که داخل دژ من شود، از عذاب من ایمنى یابد». وقتى که کاروان حرکت کرد، [و چند قدم به پیش رفت‏] امام رضا­ (ع) ما را صدا زد و فرمود: به شرطها و انا من شروطها: «این ایمنى از عذاب در پرتو توحید، مشروط به شرطى است، و من (پذیرفتن امامت من) از شروط آن است» (قمی، ۱۳۸۰ ‏: ۳۵۳).
رفتار پرهیزگارانه امام (ع) در مسائل سیاسی و اجتماعی و اجتناب از دخالت در امور دستگاه ظالم و فاسد عباسی و زدو­بندهای موجود در بین درباریان و وزرا به شناخت مردم درباره اهل بیت (ع) کمک کرد.
حجم زیادی از فعالیت­های امام (ع) در قالب مناظره و مباحثه با پیروان ادیان و مذاهب دیگر در زمینه مسائل کلامی و اعتقادی صورت می­گرفت و امام (ع) در تمامی این مباحثات و مناظرات پیروز می­شد و مسائل و حقایق خاندان اهل بیت (ع) و تشیع را بازگو می­کرد. این امر موجب رواج وسیع این حقایق در بین خواص و عالمان ادیان می­شد و بر دامنه شناخت مردم از معارف امامت می­افزود. ­«مأمون مجالس بحث و مناظره بسیار با گردآورى علماى ادیان و فقهاى مذاهب و متکلّمین، تشکیل داد، و آنها به بحث و مناظره با حضرت رضا (ع) پرداختند و آن حضرت بر همه آنها پیروز شد، به گونه‏اى که آنها بدون استثناء، به برترى مقام علمى او اقرار کردند، و به کمبود علمى خود در برابر آن بزرگمرد اعتراف نمودند» (قمی، ۱۳۸۰: ۳۴۱).

۵-۱-۴- بروز مناقب اخلاقی امام (ع) و آشنایی مردم با آنها

مناقب اخلاقی امام رضا (ع) در مواجهه با اقشار مختلف مردم که بر مبانی نورانی قرآن کریم و سنت پیامبر (ص) و سیره ائمه (ع) مبتنی بود و در نوع خود ­مانند نداشت و همه را به تحصین وا می­داشت در گرایش مردم به تشیع نقش کلیدی داشته است. ابراهیم بن عباس در روایتی گفته است: ­«مانند حضرت رضا (ع) ندیدم و نشنیدم و از آن جناب چیزها مشاهده کردم که در جاهاى دیگر مشاهده ننمودم، و من او را در حالى که شخصى را با سخنانش اذیت کند ندیدم و هرگز کلام کسى را قطع نمی­کرد تا آن گاه که سخنش تمام می­شد، و احتیاجات احدى را در صورتى که می­توانست انجام دهد رد نمی­کرد، و در نزد همنشینانش پاهاى خود را دراز نمی­نمود. من او را هرگز در حال دشنام دادن ندیدم، و هرگز مشاهده نکردم وى آب دهان بر زمین اندازد، و در حال خنده هیچگاه قهقهه نمی­کرد و همواره تبسم می­کرد، و هنگامى که سفره طعام گسترده می­شد غلامان و خدمت‏گزاران حتى دربانان و نوکران خود را امر می­کرد تا سر سفره بنشینند و با آن حضرت غذا بخورند، حضرت رضا­ (ع) بسیار کم می­خوابید، و اکثر شب‏ها را تا صبح بیدار بو، د ایشان بسیار روزه می­گرفت، وى صدقه و احسان زیادى داشت و در نهانى انفاق می­کرد» (­طبرسی، ­۱۴۱۷: ۴۳۸). ذکر چند نکته در ارتباط با مناقب اخلاقی امام (ع) ضروری است
این مناقب اخلاقی که بر مبانی نورانی قرآن کریم و سنت پیامبر (ص) و سیره ائمه (ع) مبتنی بود و در نتیجه مردم را به سوی امام (ع) و تشیع جذب می­نمود.
این مناقب اخلاقی برخلاف منش خلفا و امرای بنی­عباس که به ظلم و جور می­پرداختند بود. عباسیان با ادعای پایان دادن به ظلم و جور امویان و استقرار حکومت خاندان پیامبر (ص) و برپایی عدالت به خلافت رسیدند. اینان وقتی به قدرت دست یافتند، بر­خلافت شعارهای خود، به ظلم و ستم روی آوردند و به عنوان خاندانی ظالم و خیانت­کار در جامعه مشهور شدند. ­«باید دانست که دولت عبّاسى دولتى پر از مکر و خدعه بود» (­ابن طقطقى، ۱۳۶۰­: ۲۰۰). عبد الرحمن افریقى به منصور دوانیقى مى‏گوید: ­«ظلم و ستم در کشور پدیدار شده است و من آمده‏ام که تو را از آن مطلع کنم، حالا مى‏بینم که ظلم و ستم از خانه تو است. » منصور از این کلام عبد الرحمن سخت ناراحت شد و دستور داد او را بیرون کنند (­خطیب بغدادی، ۱۹۵۸: ۱۰/۲۱۵). با توجه به ظلم و ستمی که از طرف خلفای عباسی و وابستگان آنها انجام می­گرفت و توده‌های مختلف مردم را به ستوه آورد بود در نتیجه رفتار و اخلاق ناب امام (ع) در سطح وسیعی مورد استقبال قرار می­گرفت.
این مناقب موجبات پذیرش تشیع در بین ایرانیان را بیش‌تر فراهم می­کرد. عباسیان با مساعی ایرانیان و سردار نامی آنان ابومسلم دعوت خود را سامان دادند و خلافت امویان را منقرض و به کرسی خلافت دست یافتند (­مسعودی، ۱۳۷۴­: ۲/۲۴۷). اما مدتی بعد ابومسلم را به قتل رساندند­، (یعقوبى، ۱۳۷۱: ‏۲/۳۵۶) که موجب ناراحتی و انزجار توده‌های مختلف مردم ایران شد و مدت زمانی بعد با قتل و عام خاندان برمکی به دست هارون الرشید، (­طبری، ۱۳۷۵­: ۱۲/۵۳۲۰-۵۲۹۷). این تنفر در بین ایرانیان افزایش یافت. ایرانیان به علت حمایت امام علی (ع) و دیگر امامان از موالی علاقه خاصی به اهل بیت (ع) داشتند و وقتی این مناقب اخلاقی را از طرف امام رضا (ع) مشاهده کرده و یا می­شنیدند، با سابقه دوستی که به اهل بیت داشتند بیش‌تر مجذوب تشیع می­شدند.

۵-۱-۵- فعالیت­های علمی امام (ع)

حیثیت بالای علمی امام (ع) از مهمترین عوامل گسترش تشیع در ایران به حساب می ­آید. ذکر چند نکته درباره اوضاع زمانه امام (ع) و اهمیت یافتن علم در جامعه اسلامی حائز اهمیت است:
در این دوران نهضت ترجمه شکل گرفته بود و سبب ارتقاء سطح علمی جامعه شده بود.
در این دوره موضوعات مهمی از فلسفه یونانی به جامعه اسلامی راه یافته بود و سئوالاتی را ایجاد کرده بود که هنور به تعداد زیادی از آنها پاسخ داده نشده بود.
به علت داخل شدن نحله‌های فکری خارجی، جهان اسلام درگیر تضادهای فکری و کلامی شده بود. «عقلگرایی محض که ازکتب عقلی یونانی وسریانی و غیرآنها به وجود آمده بود، افراد بسیاری رابه مذهب اعتزال سوق داد، به گونه ­ای که گمان کردند تنها عقل است که سرچشمه­ی معرفت است و تدریجاً خودرا بی­نیاز از وحی دانستند»­ (مرتضوی، ۱۳۷۵: ۳۲-۳۱).
مامون از مشهورترین خلفی عباسی در زمینه علاقمندی به علم و ترویج آن بوده است. در دوره مامون ترجمه­ی کتب به اوج خود رسید؛ اوکتابخانه­ای مخصوص را مرکز این کار قرارداد که به بیت­الحکمه معروف شد و بسیاری از دانشمندان و مترجمان در آنجا مشغول تحقیق بودند (خضری، ۱۳۷۸­: ۷۰-۶۹).
مأمون به علت اقتضائات زمانه که در مباحث فوق­الذکر به آن اشاره شد و همچنین تمایلی که خود داشت، پس از آوردن امام رضا (ع) به مرو، جلسات علمى متعددى با حضور افراد مختلف از علما تشکیل مى‏داد. در این جلسات مذاکرات زیادى میان امام رضا (ع) و دیگران صورت مى‏گرفت که به طور عمده در حول و حوش مسائل اعتقادى و فقهى بود (­طبرسی، ۱۴۰۳­‏: ۲/۲۳۷-۱۷۱؛ صدوق، ۱۳۷۳­: ۱/۱۶۷-۱۲۶؛ مجلسی، ۱۳۶۳­: ۴۹/۲۱۶-۱۸۹). هدف مأمون از تشکیل این محافل علمى، نشان از علم دوستى او یا تظاهر به آن بود. هدف دیگر مامون خدشه­دار کردن جایگاه امام (ع) در بین مردم و دانشمندان بود. «او مى‏خواست با کشاندن امام به بحث، تصوّرى را که عامّه مردم درباره ائمه اهل بیت (ع) داشتند و آنان را صاحب علم خاص مثلا از نوع «علم لدنّى» مى‏دانستند، از بین ببرد» (جعفریان، ۱۳۸۱­: ۴۴۲).
مباحث این گفتگوهای علمی که به آرامی و در جو صمیمی برگزار می­شد درباره آفرینش جهان، توحید، صفات خداوند، انبیاء الهی، عصمت انبیاء، جبر و اختیار، امامت، تفسیر آیات گوناگون قرآن، فضایل اهل بیت (ع) احادیث، دعا و احکام دین بود. در ارتباط با فعالیت­های علمی امام (ع) و بخصوص شرکت امام (ع) در مناظرات می­توان موارد ذیل را بیان داشت:
امام رضا (ع) در این جلسات با استدلال محکم به سئوالات پاسخ می­داد و طرف مقابل را مغلوب می­نمود و در نتیجه دیگران به فضل ایشان در علم و دانش اعتراف می­کردند و این امر برای امام (ع) حیثیت علمی بی­نظیری را فراهم می­نمود که در انتشار معارف امامت و تشیع موثر بود. «مأمون اندیشمندان سطح بالاى هر فرقه را در مقابل امام (ع) قرار مى‏داد تا حجت آن حضرت را به وسیله آنان از اعتبار بیندازد. اما هیچ‏کس با آن حضرت رو به رو نمى‏شد جز آن که به فضل او اقرار کرده و به حجتى که از طرف امام (ع) او اقامه مى‏شد، ملتزم مى‏گردید»­ (صدوق، ۱۳۷۳ش: ۱/۱۵۲).
انتشار خبر مناظرات و اعتراف همه دانشمندان و علما از مذاهب و ادیان مختلف به فضل و دانش امام (ع) در بین مردم باعث روی آوردن بیش‌تر مردم به ایشان می­شد.
تا آن زمان فرصتی پیش نیامده بود که شیعیان مطالب علمی خود را در اجتماعات مطرح نمایند و این مناظرات به فرصتی بی­نظیر برای ترویج و گسترش مبانی فکری تشیع تبدیل گردید.
پاسخ‌ها و استدلالهای امام (ع) در مواجهه با سئوالات و شبهات مختلف پس از انعکاس در جامعه آن روز موجبات استحکام و تقویت اعتقادات شیعی مردم را به وجود می‌آورد.
علما و دانشمندان ازآن بعد مجبور بودند تا برای مبانی فکری شیعی احترام قائل شده و در جلسات درسی خود آنها را مطرح نمایند که این امر موجب گسترش تشیع در بین شاگردان اینان و خواص جامعه می­گردید.

۵-۱-۶- حفظ ارتباط با شیعیان و علویان

امام رضا (ع) در دورن ولایت عهدی و علیرغم مشکلات وسختی­های فراوان و مراقبت­های مامون به ارتباط خود با شیعیان ادامه داده و این امر را از طریق وکلای خود انجام می­دادند. «عبد الرحمن بن حجاج، ‏صفوان بن یحیى‏، ابراهیم بن سلام نیشابورى‏، عبد العزیز بن مهتدى‏، على بن مهزیار اهوازى‏، عبد الله بن جندب‏، فضل بن سنان‏، ابو على بن راشد، على بن ریان بن صلت قمى، هشام بن ابراهیم عباسى‏» (جباری، ۱۳۸۲: ۴۲۷). از جمله وکلای امام (ع) بوده ­اند. این امر سه نتیجه را به دنبال داشت:
ایجاد شور و نشاط در بین شیعیان.
استحکام مبانی اعتقادی شیعیان.
تشویق شیعیان به تبلیغ تشیع و جذب دیگران به آن.

۵-۱-۷- مقابله با تبلیغات ضد علوی

عباسیان به منظور طرد علویان به تبلیغات زهرآگین علیه آنان در شکل‏هاى مختلف و با هدف بى‏اعتبار کردن شخصیّت علمى آنان می­پرداختند که جعل حدیث از این نمونه‌ها بود. امام رضا (ع) پرده از روى این سیاست خطرناک نیز برداشت و در روایاتى که از آن حضرت آمده، فرمود: «مخالفان ما احادیثى درباره فضائل ما از پیش خود ساخته و به ما نسبت مى‏دهند که از این کار نظر خاصى دارند، و این احادیث بر سه دسته تقسیم مى‏شود:
الف: روایات غلوآمیز که ما را بالاتر از آنچه هستیم نشان مى‏دهد.
ب: روایات تقصیر که ما را پایین‏تر از آنچه هستیم نشان مى‏دهد.
ج: روایاتى که در آن به عیوب دشمنان ما تصریح شده است.
مردم وقتى روایات غلوآمیز را مى‏بینند، شیعیان ما را تفکیر کرده و عقیده به ربوبیّت ما را بدانها نسبت مى‏دهند و وقتى روایات دسته دوم را مى‏بینند، به ما در حد همان‌ها اعتقاد پیدا مى‏کنند و وقتى عیوب دشمنان ما را مى‏شنود به ما همان نسبتها را مى‏دهند» (­مجلسی، ۱۳۶۳­: ۲۶/۲۳۹).
یکى دیگر از شیوه‌هاى تبلیغاتى عبّاسیان بر ضد علویان این بود که مى‏گفتند: علویان آنچنان حقى براى خود قائلند که سایر مردم را «عبید» و برده خود مى‏دانند. «آنها این مفهوم را از روایاتى که درباره برترى اهل بیت (ع) یا مفهوم امامت و برترى و برگزیدگى (اصطفاء) از خود پیامبر و ائمه شیعه نقل شده است، گرفته و در تبلیغات خود از آن سوء استفاده مى‏کردند؛ در حالى که در این گونه روایات، تنها اطاعت بى‏چون و چراى مردم از امام خاطر نشان شده و این مفهومى است غیر از آنچه بنى عباس در این باره عنوان مى‏کردند، زیرا بنى عباس در تبلیغات خود به مردم مى‏گفتند: علویان شما را برده خود دانسته و بدین ترتیب شما را مورد تحقیر قرار مى‏دهند! طبیعى است که این گونه شایعات بى‏اساس، عدّه‏اى از مردم ساده‏لوح را به دورى از علویان وامى‏داشت» (جعفریان، ۱۳۸۱: ۴۴۷).
در این زمینه می­توان به روایت محمّد بن زید طبرى اشاره کرد. محمّد بن زید طبرى گفته است: من بالاى سر امام رضا (ع) ایستاده بودم در حالى که گروهى از بنى هاشم نیز در کنار او بودند. از جمله آنها اسحاق بن حسین عباسى بود که امام رو به او کرده و فرمود: «اى اسحاق! به من خبر رسیده که مردم مى‏گویند: ما آنها را بردگان خود مى‏پنداریم، نه، قسم به قرابتى که با رسول خدا صلّى اللّه علیه و آله دارم، نه من خود چیزى گفته‏ام و نه از یکى از اجدادم شنیده‏ام که چنین بگوید و نه از یکى از پدرانم به من چنین روایتى رسیده ولى من مى‏گویم: مردم در این که اطاعت ما بر آنها واجب است فرمانبردار ما و از نظر دینى موالیان و دوستان ما هستند. این مطلب را حاضران به غایبان برسانند» (کلینی، ۱۳۶۲­: ۱/۱۸۷). مساعی امام (ع) در این زمینه نتایج ذیل را به دنبال داشت:
مبارزه امام (ع) با انحرافات موجبات استحکام باورهای حقیقی تشیع در بین شیعیان را فراهم می­نمود.
تلاش دشمنان و خلفای بنی­عباس برای جلوگیری از گسترش تشیع را با شکست مواجه می­کرد.
مساعی امام (ع) در این زمینه موجب تسریع در گسترش تشیع ناب دوازده امامی می­شد.

۵-۱-۸- مهاجرت علویان و شیعیان به ایران

ورود امام رضا (ع) به خراسان، حرکت گروهی سادات و شیعیان را به ایران در پی داشت. علویان از موقعیت به وجود آمده برای امام رضا (ع) در حکومت مأمون استفاده کردند و به صورت گروهی راهی ایران شدند (آملی، ۱۳۴۸­­: ۸۴). از مشهورترین این مهاجرت­ها می­توان به آمدن حضرت معصومه (س) خواهر گرامی امام رضا (ع) به ایران­، رسیدن ایشان به قم و رحلت حضرت در آن شهر اشاره کرد (کریمیان، ۱۳۵۱­­: ۱/۱۷۲). این مهاجرت­ها به دلایل ذیل در گسترش تشیع موثر بوده است:
این مهاجران در مسیر حرکت خود حقایق را درباره اهل بیت (ع) و تشیع بیان می­کردند.
اکثر اینان چون فراری بودند توسط مردم مورد استقبال قرار گرفته و آنها را پناه می­دادند. این امر فرصتی را برای تبادل افکار بین مردم و اینان فراهم می­کرد و زمینه جذب مردم به تشیع را فراهم می­کرد.

۱-۱) بیان مساله تحقیق:
طی سالهای اخیر فشارهای فزایند های در زمینه نظارت مالی بر سازما ن ها، تقریبا در تمامی کشورهای جهان به چشم می خورد. این فشارها ناشی از محدودیت منابع ، افزایش حساسیت های جامعه و گرایش سیاستمداران در جلب رضایت مردم به منظور ارائه عملکرد مثبت در جهت کسب مقبولیت، مشروعیت و پاسخگویی در راستای بهبود مدیریت بر منابع مالی بوده است . بسیاری از کشورهای توسعه یا‌فته و در حال توسعه دنیا در تلاشند نظام بودجه ریزی خود را در یک فرایند بهبود یا تغییر به یک نظام عملکرد محور یا عملیاتی که در آن ارتباط بین اعتبارات بودجه ای و عملکرد دستگاه های اجرایی شفاف و قابل درک است، نزدیکتر سازند و از این طریق پشتوانه اطلاعاتی معتبر و قابل اطمینانی برای تصمیمات بودجه ای فراهم آورند)حسن آبادی و نجارصراف، ۱۳۸۷).

( اینجا فقط تکه ای از متن پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

در واقع بودجه ریزی عملیاتی، ابزار مدیریتی سودمندی به شمار میآید که برای تولید و تبادل اطلاعات حال و آتی بر اساس شاخص ها و استانداردهای عملکردی به منظور تنظیم بودجه برای برآورد و سنجش عملکرد سازمانها ضروری میباشد.
دانشگاه ها و موسسات آموزش عالی نیز که مسئول کشف و نشر دانش و فراهم سازی آموزش و یادگیری عالی برای تربیت نیروی انسانی متخصص و کمک به توسعه جوامع هستند، به عنوان یک نظام (سیستم) از چندین زیر نظام تشکیل شده اند که اساسی ترین نظام مدیریتی آن نظام مالی است (ساکتی و سعیدی، ۱۳۸۶). استقرار نظام بودجه ریزی عملیاتی در نظام مالی دانشگاه ها عوامل اثر بخشی و صرفه جویی را به ابعاد سنتی بودجه ریزی اضافه می کند.
اهمیت موضوع فوق موجبات توجه و اصلاحات اخیر در نظام بودجه ای دانشگاه های کشور و حرکت به سوی بودجه عملیاتی را نشان می دهد. به طوری که در قانون برنامه چهارم توسعه، دانشگاه ها نه تنها باید نظام بودجه ریزی خود را از بودجه ریزی برنامه ای به بودجه ریزی عملیاتی تغییر دهند بلکه (در اجرای بند الف ماده ۴۹ این قانون)، موسسههای آموزش عالی ملزم به تهیه بودجه عملیاتی به منظور دستیابی به بهای تمام شده فعالیت های آموزشی و پژوهشی و تعیین هزینه سرانه دانشجو در رشته های مختلف به منظور تامین منابع مالی هستند.
از سوی دیگر به استناد این ماده، قانون برنامه چهارم توسعه کشور که اعتبارات هزینه ای دانشگاهها و موسسه های آموزش عالی دولتی براساس قیمت تمام شده به آنها اختصاص خواهد یافت و با توجه به توسعه همه جانبه موسسه های آموزش عالی در کشور، نیاز به بهبود شیوه های کنترل و مدیریت منابع مالی در آن احساس بیشتری می شود. این امر می تواند موجب تمرکز بیشتر دانشگاه ها به مقوله کارآیی و اثربخشی منابع مالی شود. تنها راه تحقق این اهداف استقرار نظام بودجه ریزی عملیاتی در موسسه های آموزش عالی عنوان شده است. ویژگی و وجه تمایز این نظام از نظام بودجه ریزی موجود، تاکید روی اهداف، نتایج و محصول هر یک از اقلام هزینه ای و افزایش قدرت پاسخگویی دانشگاهها است.
دانشگاه آزاد اسلامی نیز به عنوان یکی از موسسههای آموزش عالی از این امر مستثنی نمی باشد و تغییر در نظام بودجه ریزی این دانشگاه به مثابه سایر دانشگاه های کشور امری ضروری به نظر می آید .
بر اساس این تحقیق در پی مشخص نمودن عوامل متعددی نظیر میزان شناخت و دانش مدیران و کارشناسان نسبت به این نظام و سایر عوامل انسانی و رفتاری مرتبط با استقرار بودجه عملیاتی و همچنین مشکلات و موانع و ظرفیت های موجود برای استقرار بودجه ریزی عملیاتی می باشد.
با توجه به مطالعات نظری و شرایط موجود در موسسه های آموزش عالی کشور می توان امکان استواری بودجه ریزی عملیاتی را در قالب سه عامل پذیرش، توانایی و اختیار تقسیم بندی نمود. عامل پذیرش شامل پذیرش سیاسی، پذیرش مدیریتی و پذیرش انگیزشی می باشد. عامل توانایی نیز از سه گروه توانایی فنی،توانایی ارزیابی عملکرد و توانایی انسانی تشکیل می گردد. همچنین عامل اختیار نیز شامل اختیار قانونی، اختیار رویه ای واختیار سازمانی می باشد. لذا در این تحقیق دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرری از بین واحدهای دانشگاه آزاد اسلامی انتخاب گردید تا امکان استقرار بودجه ریزی عملیاتی در این دانشگاه مورد مطالعه قرار گیرد.
۱-۲) اهمیت موضوع تحقیق :
در بحث بودجه‌ریزی عملیاتی سه هدف عمده مدیریت منابع و وجوه در نظر گرفته می‌شود که شامل برقراری انضباط مالی ، تخصیص منابع به اولیت‌ها و مدیریت اجرایی خوب می‌باشد.
با بکارگیری بودجه‌ریزی عملیاتی انتظار می‌رود اهداف در نظر گرفته شده فوق در دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرری محقق شده و بتوان با اجرای این روش بودجه‌ریزی میزان دستیابی به اهداف و همچنین انحراف از اجرای آن را مشخص نمود .
مهمترین هدف بودجه ریزی عملیاتی اصلاح مدیریت بخش عمومی و افزایش اثربخشی مخارج این بخش است به طوریکه با این کار ارزیابی پاسخگویی مسئولین دستگاه های اجرایی بر اساس معیار دستاوردهای فعالیتهای آنان صورت خواهد گرفت.بیش از ۶۰%حجم بودجه سالیانه کشور به شرکتها و موسسات دولتی اختصاص دارد که موجب ریخت و پاشهای فراوان سالانه آنها شده است که با تنظیم بودجه عملیاتی و شفاف انتظار می رود این هزینه ها به حداقل ممکن کاهش یابد.(کردبچه،۱۳۸۵،۱۱)
۱-۳) بیان اهداف تحقیق :
۱- بررسی امکان اجرای بودجه‌ریزی عملیاتی در دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرری.
۲- ارائه راهکارهایی به منظور امکان پذیرنمودن اجرای بودجه‌ریزی عملیاتی در دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرری.
۱-۴) فرضیات یا سئوالات تحقیق :
(۱): پذیرش بر استقرار بودجه ریزی عملیاتی در دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرری تاثیر دارد.
(۲): توانایی بر استقرار بودجه ریزی عملیاتی در دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرری تاثیر دارد.
(۳): اختیار بر استقرار بودجه ریزی عملیاتی در دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرری تاثیر دارد.
(۴): بین نظرات مدیران و کارشناسان مرد و زن در ارتباط با اجرای بودجه ریزی عملیاتی در دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرری اختلاف معنی دار وجود دارد.
۱-۵) چارچوب نظری :
چارچوب نظری الگویی است که پژوهشگر بر اساس آن درباره روابط بین عواملی که در ایجاد مسئله، مهم تشخیص داده اند نظره پردازی می کند.
پژوهشگر به دنبال این است که بر اساس مدل ارائه شده بررسی نماید که آیا عوامل ذکر شده در دانشگاه آزاد واحد شهر ری توانایی پاسخگویی به نیازهای واحد مورد تحقیق را دارا می باشد یا خیر.
بودجه عملیاتی یک برنامه سالانه به همراه بودجه سالانه است که رابطه میان میزان وجوه تخصیص یافته به هر برنامه با نتایج بدست آمده از اجرای آن برنامه را نشان می دهد. این نوع بودجه ریزی توانایی تصمیم گیرندگان در ارزیابی درخواستهای بودجه ای دستگاه های اجرایی را با آگاه ساختن تصمیم گیرندگان به اطلاعات بهتر درباره نتایج هر برنامه یا برنامه هایی که برای رسیدن به اهداف مشترکی بکار می روند، افزایش می دهد. این نوع بودجه تمامی فعالیتهای مستقیم و غیرمستقیم مورد نیاز در برنامه و همچنین تخمین دقیقی از هزینه فعالیتها را در بر می گیرد.
بودجه ریزی عملیاتی روشی برای تخصیص منابع به منظور دستیابی به اهداف ، برنامه ها و نتایج ارزیابی شده است.در این روش منابع بودجه به اهداف مورد نظردر قالب برنامه به نحوی کاراو اثربخش تخصیص می یابد. می توان چنین بیان نمودکه بودجه ریزی عملیاتی علاوه بر اثربخشی به دنبال تعیین نرم ها، استانداردها، معیارها و درنهایت قیمت تمام شده خدمات ارائه شده توسط دستگاه های دولتی می باشد. به عبارتی بودجه ریزی عملیاتی به دنبال رسیدن به اهداف تعیین شده با کمترین هزینه می باشد.(کارآیی توام با اثربخشی )
از طرفی تعیین برنامه ها در راستای تحقق اهداف هر دستگاه و مشخص نمودن فعالیتهای متناسب در راستای تحقق اهداف هر برنامه دستگاه، مقوله برنامه ریزی است.اما اینکه هر کدام از اقدامات ، فعالیتها و در نهایت برنامه ریزی تعیین شده ، مستلزم صرف چه میزان هزینه است ، موضوعی است که در مباحث بودجه ریزی به آن پرداخته می شود.
برنامه ریزی و تعیین برنامه ، فعالیتهاو اقدامات بدون مطالعات امکان سنجی و اولویت دهی میسر نبوده و انجام امور مذکور در برنامه ریزی ، مستلزم برآورد هزینه های انجام کار و قیمت تمام شده می باشد.
لذا برنامه ریزی بدون توجه به هزینه و بودجه لازم برای انجام کار امکان پذیر نمی باشد و یا ناقص خواهدبود.
۱-۶) مدل تحقیق :
بر اساس نتایج یک نظر سنجی کارشناسان بودجه ای سازمان بودجه در امریکا معتقدبودند که بودجه ریزی عملیاتی بر تخصیص ها تاثیر محدودی دارد. تقریبا نیمی از کارشناسان بودجه که در این نظر سنجی شرکت کرده اند معتقد بودند که این شیوه در نیل به اهداف تخصیص منابع چندان تاثیری ندارد و بیش از یک پنجم کارمندان سازمان نیز تقریبا نظر مشابهی داشتند.برخی دیگر این تفاوت در میزان موفقیت را به ویژگی های سازمان ها نسبت می دادند. آندروز (۲۰۰۴) این عوامل را بخشی از مدل اجرایی می دانست و فرض می کرد که امکان اجرا بودجه ریزی عملیاتی در ایالت هایی وجود دارد که در آن ها توانایی حرفه ای و کارشناسی برای چنین تغییراتی بیشتر وجود دارد و مقامات برای اعمال چنین تغییراتی اختیارات بیشتری دارند و میزان پذیرش تغییر نیز بیشتر است.در این مقطع اکثر ایالت ها به دلیل الزامات اجرایی یا قانونی از نوعی بودجه ریزی عملیاتی استفاده می کنند یا استفاده کرده اند (ملکرز و ویلافبی ۱۹۹۸ ویلافبی ۲۰۰۴) با وجود این درباره تاثیر نهادی بودجه ریزی عملیاتی بر هزینه های دولت همچنان تردید هایی وجود دارد . وایت (۱۹۹۴) به این نکته اشاره می کند دلیل ناکامی اصلاحات بودجه ریزی گستردگی محدوده اطلاعات (وهزینه هایی) است که برای اتخاذ این گونه تصمیمات ضروری است . در نتیجه بودجه ریزی افزایشی رویکرد بهتری است .لو (۱۹۹۸)تاجایی پیش میرود که سودمندی برخی شاخص های عملکرد در فرایند بودجه ریزی عملیاتی را به دلیل اتکا به داده های کوتاه مدت مورد تردید قرار می دهد . حتی طرفداران استفاده از بودجه ریزی عملیاتی نیز به برخی از نقایص بالقوه آن اشاره می کنند. اسمیت (۱۹۹۹) این نکته را یاد آوری می کند که بودجه ریزی عملیاتی در مقایسه با سایر شیوه ها بیستر در معرض تخلف و سو استفاده قرار دارد ولی به دلیل قدرت ذاتی چنین سیستم هایی و برای جبران این نقاط ضعف راه هایی را نیز پیشنهاد می کند.
البته عمده پژوهش ها که در مورد موفقیت بودجه ریزی عملیاتی است روی نظر سنجی از مقامات بودجه ایالتی و استنباط آن ها از اجزا بودجه ریزی عملیاتی استوار است ولی بررسی های تجربی بیانگر دیدگاه های مختلف درباره موفقیت بودجه ریزی عملیاتی و به ویژه تاثیر آن بر تخصیص بهینه منابع است به طور کلی پژوهش های قبلی به بررسی ارتباط بین اطلاعات عملکرد و تخصیص واقعی منابع نپرداخته اند ومقامات بودجه ای در زمینه تاثیر بودجه ریزی عملیاتی نظرات مختلفی دارند. این پژوهش ها نتوانسته است تاثیر بودجه ریزی عملیاتی روی هزینه های واقعی را نشان دهد. در عوض برای تعیین اثرات بودجه ریزی عملیاتی روی هزینه های ایالتی بر استنباط مقامات بودجه ای و کارشناسان سازمان ها تاکید شده است.
در یکی از معدود مطالعات تجربی که در مورد تاثیر بودجه ریزی عملیاتی توسط کلاس و دافرتی (۲۰۰۴)انجام گرفته به جای اطلاعات استنباطی از داده های تجربی استفاده است این پژوهش با بهره گرفتن از سری زمانی هزینه های ثابت سرانه ایالت ها وضعیت قبل و بعد از اجرا بودجه ریزی عملیاتی را تحلیل کرده و چنین نتیجه گیری می کند که اجرا بودجه ریزی عملیاتی چه بر اساس الزام قانونی و چه براساس الزامات اجرایی به طور آَشکاری با مخارج سرانه ثابت ارتباط مثبت دارد.
نکته ای که درخصوص پژوهش های مرتبط با بودجه ریی عملیاتی وجود دارد این است که بیشتر آن ها بر نظر سنجی مبتنی هستند. در واقع نتایج آنها به درک و استنباط مقامات سازمان ها دستگاه های اجرایی و مقامات بودجه ای بستگی دارد که لزوما بازتاب تاثیرات واقعی نیست.
بر اساس مطالعات صورت گرفته در خصوص مدلهای بودجه ریزی عملیاتی از جمله مدل شه ،در بودجه ریزی عملیاتی (طبقه بندی سه گانه )که از مقاله ای تحت عنوان ((توانایی پذیرش و اختیار در بودجه ریزی عملیاتی )) نوشته آندیوز استخراج شده است.
مدلی که پژوهشگر به دنبال بررسی آن است مدل شه ((sheh میباشد.این مدل دارای طبقه بندی سه گانه است که شامل توانایی،پذیرش و اختیار است. پس از مطالعه جدولهای مختلف بودجهریزی عملیاتی و بررسی آنها، پژوهشگر از مدل شه برای بررسی موضوع تحقیق استفاده مینماید. به لحاظ اینکه از این مدل در این نوع بودجهریزی در دانشگاه تهران توسط آقای محمودی خالدی مورد بررسی و تأیید قرار گرفته است پژوهشگر به دنبال آن است که از این مدل در دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرری استفاده نماید.
تبیین عوامل موثر بر اجرای موفق بودجه ریزی عملیاتی با بهره گرفتن از مدل شه (SHEH) به شرح ذیل می باشد:
سه عامل اثرگذار شامل: اختیار ،پذیرش و توانایی
توانایی:
توانایی ارزیابی عملکرد: توانایی سنجش عملکرد بر همه مراحل اجرای بودجه ریزی عملیاتی تاثیر می گذارد.(foltin,1999,40)
اگر دولتها توانایی سنجش عملکرد بطور مفید را نداشته باشند در اجرای بودجه ریزی عملیاتی شکست خواهند خورد. از طرفی دولتها متوجه شده اند که سنجش نتیجه و خروجی مشکل و بسیار وقت گیر می باشد و هنوز بسیاری از دولتها مشغول تعریف نتایج و خروجی می باشند. در برخی موارد این احتمال وجود دارد که مشکلات موجود در ارزیابی عملکرد ،اجرای بالقوه بودجه عملیاتی را منتفی کند اما با توجه به گسترش صنعت ،ارزیابی عملکرد و شکل گیری توانایی های لازم در دولتها این مشکلات کمتر خواهد بود.نکته مهم دیگر این است که اطلاعات حاصل از ارزیابی عملکرد باید صحیح وقابل اطمینان باشد.
توانایی نیروی انسانی:
مطالعات همچنین بر اهمیت اطمینان از وجودتواناییهای نیروی انسانی برای اجرای بودجه ریزی عملیاتی تاکید می کند.توانایی های مورد نیاز متفاوت می باشد و به تمام مراحل بودجه ریزی مرتبط می باشد.نیروی انسانی مورد نیاز باید دارای مهارتهای خاص در سنجش عملکرد ، حفظ و مدیریت بانکهای اطلاعاتی باشند.
در واحدهای سازمانی اجرایی باید کارشناسانی در زمینه تدوین اهداف عملکرد و برقراری ارتباط بین استفاده کنندگان از اطلاعات عملکرد وجود داشته باشند.
توانایی فنی:
تجربه دولتها در رابطه با بودجه ریزی عملیاتی همچنین اهمیت توانایی های فنی را نشان می دهد.ملزومات فنی خاصی باید در راستای جمع آوری اطلاعات عملکرد و ایجاد بانک اطلاعاتی تدارک گردد که به وسیله آن اطلاعات عملکرد فوری به شکلهای مناسب و برای طیف متنوعی از کاربران تهیه گردد.
اگر اطلاعات عملکرد بطور فنی از سایر عملیات حسابداری و بودجه ریزی جدا باشند. به احتمال فراوان بودجه ریزی عملیاتی ، فرآیندهای تصمیم گیری مرتبط با سایر عملیات را درک نخواهد کرد و اگر نظام حسابداری مبتنی بر داده های ورودی باشد به راحتی اطلاعات مبتنی بر عملکرد را تسهیل نخواهد کرد.(willough by and melkers ,2000,p:108)
در راستای اجرای اجرای بودجه ریزی عملیاتی سیستم حسابداری صحیح و قابل اطمینان برای تولید صورتهای مالی قابل حسابرسی و استفاده حیاتی است.برخی منتقدین اعتقاد دارند که سازمانها و واحدها ممکن است تلاش کافی برای بهبود سیستم حسابداری به منظور تولید اطلاعات صحیح و قابل استفاده را انجام ندهند.
برای بهبود سیستم حسابداری تامین بودجه ، پرسنل و تکنولوژی مورد نیاز موثر می باشد.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

مدل STP در بازاریابی هدف دار شامل سه مرحله می باشد که عبارتند از:
تقسیم بازار (Segmentation) : در این مرحله کل مصرف کنندگان به گروه های خریدار جداگانه ای تقسیم شده که هریک با توجه به ویژگیهای الگوی مصرف و رفتار خرید خود به دنبال کالاهای مورد نظرشان بوده و لذا بازاریابان باید با عنایت به خصوصیات مشتریان هر بخش بازار، ترکیب خاصی از عناصر بازاریابی را برای گروه های مختلف مصرف کننده در نظر بگیرند.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

یکی از مبانی تقسیم بازار توجه به سن و درآمد افراد است که به تناسب آن برای هر گروه مصرف کننده ،کالایی متناسب تولید می شود، فروشندگان با این روش معمولا بدنبال گروه های برجسته ای از خریدارانند که از نظر نیاز به کالا و واکنشهای خرید با یکدیگر تفاوت داشته باشند ، متغیرهای دیگر تقسیم بازار می تواند ناشی از پارامترهای جغرافیایی، جمعیت شناختی و روانشناختی نیز بوده که در جای خود باید مورد نظر کارشناسان تبلیغات و بازاریابی قرار گیرد. در تقسیم بازار بر اساس متغیرهای جغرافیایی،واحد های مختلفی مانند کشور، ایالت، ناحیه، استان ، شهر و منطقه شهری به عنوان بازار هدف در انواع تجارت بین المللی و داخلی بایستی ملحوظ شود که بر اساس هر کدام  الگوی بازاریابی جداگانه ای بکار گرفته خواهد شد. در تقسیم بازار بر اساس عوامل جمعیت شناختی، گروه های مختلف بر اساس سن، جنس، اندازه خانوار، درآمد، نوع شغل، میزان تحصیلات، مذهب، نژاد و ملیت مورد نظر قرار گرفته و انواع خواسته ها ، نیازها و لذا میزان مصرف مشتریان با توجه به ویژگیهای مذکور متفاوت خواهد بود. برای تقسیم بازار براساس عوامل روانشناختی،خریداران بر اساس طبقه اجتماعی،سبک زندگی و خصوصیات رفتاری در الگوی مصرف شخصی به گروه های مختلفی تقسیم شده ولذا این افراد دارای ساختارهای روانشتاختی جداگانه ای هستند و بازاریابان بر اساس سبک زندگی هر طبقه اجتماعی ،تولید و توزیع طبقات مختلف کالا را برای انواع مصرف کنندگان طراحی می کنند.در این تقسیم بندی ، شخصیت افراد دارای اهمیت خاصی است زیرا شخصیت کالا باید با شخصیت مصرف کننده تناسب داشته باشد. در تقسیم بازار بر اساس عوامل رفتاری،خریداران بر اساس سطح اطلاعات، عقاید ، مواردمصرف ، نوع رفتار و  واکنش نسبت به کالاهای مختلف در گروه های مختلف قرارمی گیرند. عوامل رفتاری مانند اوقات خرید مصرف کنندگان، مزایای مورد انتظار آنها، کیفیت انواع کالاها و خدمات، دائمی بودن یا موقت بودن مصرف و میزان وفاداری به کالا نیز در طرح برنامه بازاریابی بایستی مورد نظربازاریابان قرار گیرد.
هدف گیری در بازار (Targeting): به معنای ارزیابی قسمتهای مختلف بازار یا مشتریان است که با توجه به جذابیت آنها به عنوان بازار هدف نشانه گیری و انتخاب شده و بازاریابان بر این اساس  مورد نظر را برای هر بخش  طراحی و اجرا می کنند.
هدف گیری بهترین قسمت های بازار ، مرحله بعدی بازاریابی هدف دار است . در اینجا شرکت خصوصیات ندازه و رشد هر قسمت بازار ، جذابی ساختاری و همسویی آن قسمت بازار با منابع و اهداف شرکت را مورد ارزیابی قرار می دهد . سپس از میان سه خط مشی پوشش بازار یکی را انتخاب می کند . بازاریابی غیر تفکیکی ، بازاریابی است که درآن شرکت با وجوه اختلاف قسمت ها کاری ندارد . بازاریابی تفکیکی ، بازاریابی است که در آن شرکت برای هر قسمت بازار کالای متناسب با همان قسمت را تولید و عرضه می کند . خط مشی سوم ، پوشش بازار با بازاریابی متمرکز است که در آن یک یا تعداد اندکی از قسمت های بازار برای کار انتخاب می شوند . انتخاب خط مشی پوشش بازار بستگی دارد به منابع شرکت ، تنوع پذیری کالا ، مرحله دوره عمر کالا و خظ مشی های بازاریابی رقابتی .
تعیین جایگاه در بازار (Positioning): منظور تعیین جایگاه رقابتی کالا برای هر بخش از بازار بوده و لذا ترکیب عناصر بازاریابی با توجه به برنامه تبلیغاتی و بازاریابی رقبای بازار هدف تهیه می گردد.
پس از اینکه یک شرکت ، قسمت ها ی خاصی از بازار را برای ورود در نظر گرفت نوبت به خط مشی جایگاه یابی می رسد . جایگاه ، مکانی است که در قسمت های انتخاب شده در بازار اشغال می شود . انتخاب جایگاه بر اساس صفات ویژه کالا ، اوقات مصرف ، طبقات خاص استفاده کنندگان یا طبقه کالا انجام می گیرد . مکان تخصیص داده شده در قسمت بازار می تواند در مقابل رقبا یا به دور از آنها باشد . خط مشی جایگاه یابی ، خود واجد سه مرحله است : شناسایی مزایای رقابتی که برای تعیین جایگاه در نظر گرفته می شوند ، انتخاب مزایای رقابتی مناسب و برقراری ارتباط برای انتقال جایگاه انتخابی به بازار .
حال به این بحث می پردازیم که فرایند ارتباطات یکپارچه بازاریابی موثر چه مراحلی باید داشته باشد.
 فرایند ارتباطات یکپارچه بازاریابی موثر شامل مراحل ذیل می باشد:
شناسایی مخاطبان
تقسیم بندی بازار و تعیین فرایند هدف گذاری (STP)که ممکن است شامل تحقیقات بازار اولیه و ثانویه بشود.
۲-     تعیین اهداف ارتباطی و فروش: همانطور که قبلاً ذکر گردید مراحل این طیف از ایجاد آگاهی تا مقابله با رقبا را شامل می شود.
۳-     طراحی محتوای پیام: این مرحله بسیار حساس می باشد. پیام موثر می تواند باعث موفقیت یا ناکامی فعالیت ترویجی شود.
۴-     انتخاب رسانه
۵-     تعریف ترکیب رسانه های فرعی و اصلی، بودجه و اولویت ها
۶-      ارزیابی تاثیر فعالیت ها
آمیخته ارتباطات بازاریابی از شش نوع ارتباط عمده تشکیل شده است:
۱-     تبلیغات رسانه ای
۲-     پیشبرد فروش
۳-     روابط عمومی
۴-     حمایت مالی از برنامه ها و رویدادها و مراسم
۵-     بازاریابی مستقیم
۶-      فروشندگی فردی
انتخاب شیوه های ارتباطات به عوامل متنوعی بستگی دارد. عواملی که بر انتخاب و تاثیر آمیخته ترویج نفود دارند شامل موارد ذیل می شود:
۱-     ماهیت بازار( اندازه بازار، محدوده جغرافیایی، نوع مشتری و غیره)
۲-     ماهیت کالا( پیچیدگی کالا، مقتضیات خدمات و غیره)
۳-     مرحله چرخه عمر محصول
۴-     قیمت( قیمت بالا در مقابل قیمت پائین هر واحد کالا)
۵-     منابع مالی موجود برای ترویج
و از ویژگی های اصلی این محیط می توان به اطلاعات ترکیبی،عدم اطمینان اشاره کرد به عبارتی محیط حالت مدل سطل زباله Garbage can به خود گرفته ، طوری که مسائل ، فرصت ها و تهدیدها طوری با هم ترکیب شده اند که عامل اثربخشی استفاده از اطلاعات غنی را مورد تاکید قرار دهد به همین جهت ایجاد یک نظام ارتباطی اثربخش و یکپارچه ابزاری پویا در جهت حرکت به سمت آینده می باشد،نکته مهم اینکه در این محیط نقاط ایجاد شده خاصیت چرخشی و عطف ( (Inflectionسیار زیاد داشته و صنایع و شرکتها را تهدید می کند چرا که با تغییر یک عامل و ایجاد یک تحول در محیط ،احتمال زیادی وجود دارد که بنگاهای بدون نظامند در زمینه بازاریابی یکپارچه کاملا حذف شوند یعنی انتخاب مدل اثربخش و کارآمد در چنین محیطی شرط لازم و کافی برای حیات و کسب مزیت رقابتی است و به عبارتی دقیق تر شرط پیشرو بودن است به همین جهت با ارتباطات نظامند بازاریابی می تواند سه هدف اطلاع رسانی ،ترغیب و نگهداری مشتری در صنعت و بنگاها را تا حد تضمین کرد امروزه سازمان های موفق به ابزارهای مربوط به بازاریابی بصورت مجزاُ و ماژول نگاه نکرده بلکه به صورت یکپارچه ( Integration) توجه دارند یعنی بصورت ارتباطات بازاریابی یکپارچه به آن توجه می شود IMC در حقیقت به عنوان هماهنگی و یکپارچه کننده عناصر آمیخته ترفیع به صورت ویژه همراه با سایر فعالیتها و آمیخته بازاریابی (Marketing Mix) می باشد یعنی همه ارتباطات با مشتریان شرکت باید خاصیت سازگاری را داشته یعنی همه عناصر آمیخته باید یک پیام سازگاری بر روی مخاطبین بازار هدف ایجاد نمایند و با روش می توانند اثر بسیار قوی و منحصر بفردی را بر روی بازار هدف ، مخاطبین خود داشته باشند اگر به هر کدام از عناصر آمیخته بصورت مجزا و انفرادی نگاه شود استراتژی های آمیخته ترقیع اثربخشی لازم را نخواهد داشت این ابزار و مدل IMC)) باید بصورت ترکیب هم افزا نگاه شود:
ابزار فوق بصورت پیوسته فروش را تحریک کرده و آن بایستی بصورت دقیق متناسب با جایگاه محصول و خط محصول و حتی شرکت از نظر چرخه عمر محصول باشد و بتواند ب تعیین شاخص و زیر شاخص های مورد نظر محصول در بازار هدف،جایگاه آنها را در منحنی PLC دقیقا و با حداقل خطا مشخص کرده و بتواند یک پیام مناسب،اثربخش و هارمونی را ایجاد کند در حقیقت ترفیع یکپارچه و استفاده از نظام بازاریابی ارتباطی همراه با بهره گیری از مدل PLC باعث افزایش فروش می شود و از بد خرج کردن بودجه سازمانها می کاهد و میلیونها تومان صرفه جویی می شود و یک جایگاه قوی برای شرکت ایجاد می کند به همین جهتIMC یک وسیله منطقی و سیستمی در برخورد با فعالیتهای بازاریابی شرکت مطرح شده و پیش نیاز آن تجزیه و تحلیل وضعیت بازار ( بازار،رقبا،شرکت و مشتریان احتمالی ) ، تقسیم معنی دار بازار و داشتن داده ها و اطلاعات درست بموقع از بازار می باشد و این یک مزیت است و باعث تولید مهم فرصت از سهم بازار خواهد شد. بحث تامین مالی به همه شرکت مربوط می شود. بودجه بندی، بخش اساسی فرایند ارتباطات یکپارچه بازاریابی می باشد. روش های ذیل بر تصمیمات بودجه بندی تاثیر می گذارد:
۱- روش درصدی از فروش( درصد مشخصی از فروش گذشته یا پیش بینی شده)
۲- روش در حد استطاعت( تعیین قبلی قیمت برای هر واحد کالا بر اساس هر واحدی که فروخته شده یا تولید شده است.)
۳-  روش برابری با رقبا( هماهنگی با مخارج رقبا)
۴- روش هدف و وظیفه( میزان و نوع  بودجه ترویجی مورد نیاز برای دستیابی به اهداف ترویجی)
روش هدف و انجام کار در تعیین بودجه ترویج که در آن بازاریابان بودجه خود را با تعریف اهداف خاصی تعیین می کنند مطلوبترین شیوه بودجه بندی است. بازاریابان باید در تصمیم گیری درباره آمیخته ارتباطات بازاریابی مزیت های متمایز و هزینه هر ابزار ارتباطی و جایگاه شرکت در بازار را بررسی کنند. همچنین آنها باید نوع بازاری که کالا در آن فروخته می شود، میزان آمادگی مشتریان برای خرید و مرحله ای که کالا در چرخه عمرش قرار دارد را در نظر بگیرند. ارزیابی تاثیر آمیخته ارتباطات بازاریابی شامل پرسش از مخاطبان هدف است که آیا آنها نوع ارتباط را شناسایی می کنند یا به خاطر می آورند، چند بار آن را دیده اند و چه نکاتی را به خاطر می آورند، چه حسی نسبت به آن دارند و دیدگاه قبلی و کنونی آنها نسبت به محصول و شرکت چیست. اجرای برنامه ارتباطات یکپارچه بازاریابی یک فرایند ارزیابی برای اطمینان از تاثیر را نیز شامل می شود. دو ابزار اصلی ارزیابی وجود دارد: یکی نتایج فروش مستقیم است که میزان تاثیر هزینه های ترویجی را بر میزان درآمد فروش می سنجد. دیگر ارزیابی غیر مستقیم که روی علائم قابل اندازه گیری تاثیر و تمرکز می کند. [۳۶]
استراتژی های بازاریابی در مراحل مختلف چرخه عمر محصول
آنچه در ادامه این تحقیق به آن پرداخته شده، نگاهی گذرا بر استراتژی های بازاریابی محصول در مراحل عمر آن است که سازمانها با یافتن موقعیت خود در هر یک از محصولات لازم است استراتژی کلان بازاریابی خود را بر ترکیب موثر این استراتژی ها قرار دهند تا در محیط پویای پیرامون خود بتوانند بقای خود را حفظ کنند.
استراتژی های مرحله ورود به بازار
برای ورود به بازار ۲ استراتژی عمده می توان در نظر گرفت، اول اینکه می توان به صورت یک پیش گام و نوآور وارد عرصه بازار شد و یا اینکه به صورت یک پیرو در این میدان قدم گذاشت .        
استراتژی پیش گامی: محور اصلی اتخاذ این استراتژی داشتن ابداع (در محصول) و یا نوآوری ویژه ای در بازار است. در این استراتژی تحقیقات بازار پله اول حرکت است که پس از کشف نیاز بازار و پردازش بهینه آن با ابداعی در رفع آن نیاز یا اختراعی در محصول همراه می شود. این ابداع اگر برخاسته از نیاز بازار نباشد به زودی شکست خواهد خورد و ضررهای هنگفتی را متوجه شرکت پیش گام خواهد نمود اما اگر با دقت و ظرافت و باتوجه به نیاز بازار طراحی شده باشد، البته که موفقیتهای چشمگیری خواهد داشت. هرگز نباید فراموش کرد که پیش گام بودن مستلزم کشف نیاز بازار و سرعت عمل در طراحی محصول است که اگر هر یک از این دو اصل در نظر گرفته نشود هزینه های ایجاد و ورود به بازار به هدر خواهد رفت.ویژگی های پیش گام بودن در بازار به قرار زیر است:
ریسک پذیری بسیار بالا
احتیاج به منابع مالی قابل توجه (جهت تحقیقات، راه اندازی تولید، عرضه و تبلیغات که در این مرحله هزینه هستند

۲

 

x₅

 

 

 

?

 

۳

 

۱

 

۳

 

x₆

 

 

 

?

 

۳

 

۱

 

۳

 

x₇

 

 

 

۲-۳-۳- مروری بر روش‏های خوشه‏بندی توافقی
در این بخش به بررسی روش‏های خوشه‏بندی توافقی می‏پردازیم. همانطور که پیشتر ذکر شد، هدف اصلی در خوشه‏بندی توافقی، یافتن یک خوشه‏بندی نهایی از ترکیب چند خوشه‏بندی مختلف است، به گونه‏ای که مورد توافق مجموعه خوشه‏بندی‏های اولیه نیز باشد. روش‏های خوشه‏بندی توافقی، جهت ترکیب خوشه‏بندی‏ها به مقادیر صفات خاصه اشیاء داده نیازی ندارند و تنها از نتایج بدست آمده در خوشه‏بندی‏های اولیه استفاده می‏کنند. به عبارت دیگر در خوشه‏بندی‏های اولیه هر داده تنها با یک شماره خوشه نشان داده می‏شود (همانطور که در مثال بخش ۲-۳-۲ نشان داده شد) و صفات خاصه آن استفاده نمی‏شود. شکل ۲-۴ مدل فرایند خوشه‏بندی توافقی را نشان می‏دهد.
شکل ۲-۴ مدل خوشه‏بندی توافقی. تابع توافقی^[۸۱] Г، خوشه‏های π_i را بدون دسترسی به صفات خاصه اشیاء مجموعه داده X و یا الگوریتم‏های A، ترکیب می‏کند [۶۱].
در ادامه، در بخش ۳-۳-۴ ساختار کلی انواع مختلف روش‏های خوشه‏بندی توافقی مورد بررسی قرار می‏گیرد. در بخش‏های ۲-۳-۵ تا ۲-۳-۸ نیز جزئیات دقیق‏تری از هر روش و الگوریتم‏های مربوط به آن ارائه می‏شود.
۲-۳-۴- گروه‏بندی روش‏های خوشه‏بندی توافقی
در این بخش یک گروه‏بندی از انواع روش‏های جدید خوشه‏بندی توافقی ارائه می‏گردد و پس در بخش‏های بعدی به بررسی هر گروه خواهیم پرداخت. روش‏های توافقی می‏توانند به چهار گروه اصلی تقسیم شوند. هر گروه نیز به نوبه خود دارای زیر گروه‏ها و الگوریتم‏های مختلفی است. شکل ۲-۵ گروه‏بندی روش‏های خوشه‏بندی توافقی را نشان می‏دهد و الگوریتم‏های جدید مرتبط با هر گروه در آن ارائه شده است.
همانطور که در شکل مشخص است یکی از گروه‏های عمده در خوشه‏بندی توافقی، روش‏های شباهت محور^[۸۲] است. گروه دوم شامل روش‏هایی است که یک تابع هدف را به عنوان اطلاعات دوجانبه^[۸۳] بین خوشه‏بندی نهایی و اجتماع اولیه خوشه‏بندی‏ها فرموله می‏کنند. گروه سوم روش‏هایی با نام مدل ترکیبی^[۸۴] می‏باشند که یک مدل از ترکیب متناهی توزیع‏های چند جمله‏ای^[۸۵] را در فضایی که خوشه‏بندی‏ها بر روی زیر مجموعه‏ای از اشیاء داده و یا زیر مجموعه‏ای از صفات خاصه مجموعه داده X ایجاد شده‏اند، به کار می‏برند. گروه چهارم نیز روش‏هایی هستند که اشیاء داده‏ را (بر مبنای رأی گیری) در خوشه‏هایی قرار می‏‎دهند که اکثر خوشه‏بندی‏های اولیه با قرار دادن داده در آن خوشه موافقند.
روش‏های شباهت محور به دو زیر گروه تقسیم می‏شوند. زیر گروه اول شامل الگوریتم‏هایی است که بر مبنای محاسبه میزان تشابه بین هر دو شئ داده در مجموعه داده، عمل می‏کنند. میزان شباهت بین هر دو شئ داده می‏تواند در یک ماتریس N×N نشان داده شود. این ماتریس، ماتریس همبستگی نامیده می‏شود. هر عنصر در این ماتریس بیانگر نرخ تعداد خوشه‏بندی‏هایی است که هر جفت از اشیاء داده‏ با هم در یک خوشه از آن خوشه‏بندی قرار گرفته‏اند. در [۴۶،۵۳،۶۶] از ماتریس همبستگی جهت انجام خوشه‏بندی توافقی استفاده می‏شود. این ماتریس می‏تواند به عنوان ماتریس تشابه^[۸۶] نیز در نظر گرفته شود، بنابراین می‏توان از آن در هر الگوریتم خوشه‏بندی دیگری (مانند الگوریتم‏های سلسله مراتبی) که بر ‏مبنای شباهت بین اشیاء داده‏ عمل می‏کنند، استفاده نمود [۱۶]. الگوریتم‏های FC^[87] [۲۳]، HAC^[88] [۷۳،۴۶] و EAC^[89] [۴۷] نمونه‏هایی از این زیر گروه می‏باشند.

( اینجا فقط تکه ای از متن پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

شکل ۲-۵ گروه‏بندی روش‏های خوشه‏بندی توافقی
زیر گروه دوم شامل الگوریتم‏هایی است که قبل از ترکیب اجتماع خوشه‏بندی‏ها، ابتدا آنها را به یک گراف تبدیل می‏کنند. در این روش هر گره معادل یک شئ داده‏ است و همچنین لبه بین هر دو گره دارای وزنی است که میزان تشابه آنها را نشان می‏دهد. الگوریتم‏های CSPA^[90]، HGPA^[91] و MCLA^[92] که در [۶۱] ارائه شده است، در این زیر گروه قرار می‏گیرند.
در روش‏های اطلاعات دوجانبه، یک تابع توافقی بین خوشه‏بندی‏های اولیه و خوشه‏بندی نهایی به عنوان اطلاعات دوجانبه، بدون نیاز به تقریب، بطور مستقیم بیشینه می‏شود [۱۶]. الگوریتم CondEns^[93] در [۱۲] جهت ترکیب خوشه‏بندی‏ها به این صورت عمل می‏کند. در [۶۲] نیز یک تابع هدف به عنوان اطلاعات دوجانبه فرموله شده و سپس با بهره گرفتن از یک الگوریتم EM^[94] این تابع بیشنه می‏شود.
در روش‏های مدل ترکیبی، اشیاء داده مجموعه X به بردارهایی تبدیل می‏شوند که هر صفت خاصه آنها معادل یک خوشه‏بندی می‏باشد. شکل ۲-۶ وضعیت بردار‏های جدید به ازاء هر داده را نشان می‏دهد. یک خوشه‏بندی مدل محور^[۹۵] آماری، که از ترکیب توزیع‏های چند جمله‏ای استفاده می‏کند در [۶۷] معرفی شده است. در [۶۷]، خوشه‏بندی نهایی از حل مسئله درستنمایی بیشینه^[۹۶] برای یک مدل ترکیبی از اجتماع خوشه‏بندی‏ها (خوشه‏بندی‏های اولیه) بدست می‏آید.
خوشه‏های اولیه به عنوان ترکیبی ازتوزیع‏های چند متغیره-چند جمله‏ای در فضای برچسب خوشه‏ها (به صورتی که در شکل ۲-۶ آمده است) مدل می‏شوند. مسئله درستنمایی بیشینه نیز به طور موثری با الگوریتم EM حل می‏شود. در [۶۸] خوشه‏بندی توافقی می‏تواند بر مبنای اطلاعات دوجانبه درجه دو^[۹۷] (QMI) با بهره گرفتن از الگوریتم K-Means بدست آید.

 

 

 

 

π_M

 

…

 

π_۱

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

π_M(x₁)

 

…

 

π_۱(x₁)

ج) ابزارهای جدید مالی: به وجود آمدن ابزارهای جدید مالی (مثل ابزارهای مشتقه) باعث شد که نسبت به معاملات حسابداری مشابه، رفتارهای متفاوتی بروز پیدا کند. ارائه­ یک رهنمود معتبر برای حسابداری ابزارهای مالی، کاری دشوار و پیچیده است. مؤسسات مختلف با ابزارهای مشابه، ممکن است روش­های مختلفی برای ثبت به کار گیرند، تا از این طریق بتوانند به نتایج مطلوب خود دست یابند.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

د) بی­اعتنایی بازار نسبت به هزینه­ های عمده­ی غیرعملیاتی: بازار مالی نسبت به هزینه­ های غیرعملیاتی که از نظر مقداری بزرگ می­باشند، بی­توجه هستند. این مسئله خود موجب ایجاد انگیزه در مدیران می­ شود تا هزینه­ های غیرعملیاتی را افزایش دهند. به عبارتی مدیران هزینه­ های عملیاتی را به عنوان غیرعملیاتی ثبت می­ کنند تا سود عملیاتی را بیش از واقع نشان دهند.
ه) رشد و پیش ­بینی سود^[۶۹]: بازارهای سرمایه نسبت به شرکت­هایی که انتظارات گزارش­ها در مورد سود یا پیش ­بینی­های مدیریت در مورد سود را برآورده نمی­کنند، حساس می­باشند. اگر شرکت­ها نتوانند به آنچه گزارش­های مالی پیش ­بینی کرده ­اند دست یابند، ارزش سهام آن­ها به شدت سقوط می­ کند. علاوه بر این، مدیریت معمولاً به منظور گزارش سود مثبت و رشد سود اقدام به مدیریت سود می­ کند.
و) هزینه­ های شست و شوی بزرگ^[۷۰]: در این روش تلاش می­ شود که حساب­ها از ترازنامه خارج شوند یا به اصطلاح ترازنامه جارو یا پاکسازی گردد. به اعتقاد بلکویی (۱۳۸۱، ص۵۸) مدیران در زمان انتساب مدیران جدید، تلاش می­ کنند تا پروژه­ های قدیمی و دارایی­ های مربوط به مدیران قبلی را حذف کنند تا عملکرد سال­های آینده و نتایج آن بیانگر عملکرد مطلوب مدیر فعلی نسبت به مدیر پیشین باشد. هزینه­ های شست و شوی بزرگ کاملاً رایج هستند. این هزینه­ها منجر به متورم شدن سودهای آینده می­ شود و این کار را از طریق کاستن از سود دوره­ جاری یا انتقال هزینه­ های دوره­ آتی به دوره­ جاری صورت می­گیرد.

 

3. 3. انگیزه­ های قانونی^[۷۱]

 

سومین انگیزه­ بالقوه­ی مدیران برای مدیریت سود، ارتقای اقدامات قانونی مساعد است. انگیزه­ های قانونی برای مدیریت سود زمانی رخ می­دهد که تصور می­ شود سود گزارش شده بر اقدامات قانون­گذاران یا مقامات دولتی تأثیر بگذارد. مدیران با دستکاری آخرین سطر صورت سود و زیان ممکن است بر اقدامات قانون­گذاران یا مقامات دولتی تأثیر گذارند و بدین وسیله وارسی سیاسی و اثرات مقررات را حداقل کنند.
الف) وارسی سیاسی^[۷۲]: شرکت­های بزرگتر مایل هستند روش­های حسابداری را انتخاب کنند که سود را کمتر نشان می­دهد؛ زیرا بدین وسیله هزینه­ های سیاسی خود را که در قالب مالیات است، کاهش می­ دهند. همچنین، در مواردی قوانین حاکم بر یک صنعت خاص باعث می­ شود که این صنایع برای کاهش هزینه­ های سیاسی اقدام به مدیریت سود در جهت کمتر نشان دادن سود دوره­ جاری کنند.
ب) بازجویی ضدتراست^[۷۳]: هزینه­ های قوانین ضدتراست ممکن است بسیار زیاد باشد و در نتیجه مدیران را تشویق به کمتر از واقع نشان دادن سود کند.
ج) تخفیف واردات^[۷۴]: شرکت­ها در طول دوره­ای تخفیف وارداتی اعطا می­گردد، مزیت­های مالی کسب می­ کنند. از این رو، آن­ها انگیزه دارند که در طول این دوره­ها سود خود را کاهش دهند و به علت واردات کالای خارجی از سوی دولت و ناتوانی در رقابت با شرکت­های خارجی، از دولت جبران غرامت کنند.
د) قوانین و مقررات بانکی^[۷۵]: تدوین­کنندگان مقررات بانکی از اعداد حسابداری برای تعیین نسبت کفایت سرمایه استفاده می­ کنند. از این رو، مدیران بانک­ها انگیزه دارند در زمانی که این نسبت کمتر از حد قانونی آن است اعداد حسابداری را دستکاری و بدین وسیله هزینه­ های سیاسی خود را کاهش دهند. آن­ها عمدتاً این کار را از طریق کاهش اندوخته­ی زیان وام­ها انجام می­ دهند.
به طور کلی توانایی ایجاد تغییر در روش­های حسابداری، به دلیل عدم الزام روش­های یکنواخت، همچنین امکان دسترسی انحصاری مدیران به بخشی از اطلاعات مالی و انگیزه­هایی همچون امنیت شغلی، پاداش، قانون­گریزی، اجتناب از زیان و یا کاهش سود، قراردادهای بدهی، افزایش ثروت، دستیابی به انتظارات سهامداران و برنامه ­های پیش ­بینی شده، این انگیزه را در مدیریت به وجود می ­آورد که با اعمال روش­های مختلف در جهت منافع خود و در جهت تضاد منافع با سایر گروه­ ها، سود را دستکاری نماید. با این وجود انگیزه­ مدیریت سود به دو دلیل به احتمال بیشتر در زمان کاهش فروش ایجاد می­ شود:
الف) اخبار بد مربوط به عدم دستیابی به اهداف سود با وجود اخبار بد مربوط به کاهش سطح فروش بسیار شدیدتر خواهد بود (ریز و سیواراماکریشنان^[۷۶] ۲۰۰۷). بنابراین، مدیران تلاش می­ کنند که اخبار بد مربوط به عدم دستیابی به اهداف سود را منتشر نکنند (گراهام و همکاران^[۷۷] ۲۰۰۵). از این رو به تعدیل سریع­تر هزینه­ها و منابع روی می­آورند. در صورتی که هنگام افزایش فروش این اجبار بر مدیران نیست.
ب) فرض کنید شرکتی در سال جاری سودی نزدیک به صفر و افزایش فروش را تجربه کند، در این صورت، احتمالاً در دوره­ قبل زیان­ داشته، به این دلیل که سطح فروش در دوره­ قبل پایین­تر بوده است. براین اساس، مدیر احتمالاً در دوره­ قبل منابع بلااستفاده را جهت کاهش زیان حذف کرده و طبیعتاً منابع بلااستفاده کمتری در دوره­ جاری برای حذف کردن وجود خواهد داشت. از طرف دیگر، اگر شرکتی در سال جاری سودی نزدیک به صفر و کاهش فروش را تجربه کند، احتمالاً در دوره­ قبل سود بالاتری داشته، به این دلیل که سطح فروش در دوره­ قبل بالاتر بوده است. بر این اساس، مدیر در دوره­ قبل اجباری به حذف منابع بلااستفاده نداشته و منابع بلااستفاده بیشتری در دوره­ جاری (نسبت به شرایط افزایش فروش) وجود خواهد داشت (کاما و ویس ۲۰۱۳).
۲-۱-۴٫ چسبندگی هزینه و انگیزه­ های مدیریت سود
با مطالعه پیشینه‌ تحقیق درمی‌یابیم که از سال ۲۰۰۳ تاکنون درباره چسبندگی هزینه و عوامل مؤثر بر آن تحقیقات بسیاری انجام شده است. مفهوم چسبندگی هزینه­ها برای اولین بار در سال ۲۰۰۳ توسط آندرسون و همکاران مطرح شد. در این مقاله مدل اصلی چسبندگی هزینه­ها ارائه شد که در مقالات بعدی مورد استفاده دیگر پژوهشگران قرار گرفت. شواهد تجربی این تحقیق نشان می­دهد که سرعت افزایش در برخی از هزینه­ها در هنگام افزایش سطح فروش، بیشتر از سرعت کاهش در سطح هزینه­ها در هنکام کاهش سطح فروش است. در تحقیق دیگری از بنکر و همکاران در ۲۰۰۳ چسبندگی هزینه­ های توزیع و فروش و عمومی و اداری تأیید شد. در تحقیقی از بالاکریشنان و همکاران در ۲۰۰۴ عنوان می­ شود که این مدیریت یک شرکت است که ترجیح می­دهد در زمان افزایش سطح فعالیت، هزینه­ها را بالا ببرد اما در زمان کاهش فعالیت، مدیریت چندان علاقه­ به کاهش هزینه­ها نشان نمی­دهد. همچنین، نمازی و همکاران (۱۳۹۱)، در پژوهشی نشان دادند که هزینه­ های اداری، عمومی و فروش، بهای تمام شده و مجموع بهای تمام شده و هزینه­ های اداری، عمومی و فروش چسبنده هستند.
نظریه­ های متفاوتی درباره چسبندگی هزینه­ها مطرح شده است که از آن جمله می­توان تمایل مدیریت در حفظ ظرفیت منابع در دوره­ های کاهش درآمد، به دلیل عدم تمایل به تحمل هزینه­ های تعدیل منابع و تعدیل مجدد منابع را بیان کرد. آندرسون (۲۰۰۳) و گروهی از پژوهشگران نظیر چن (۲۰۰۸) و مدیروس (۲۰۰۴) چنین پدیده­ای را از دیدگاه نظریه­ نمایندگی و انگیزه­ های شخصی مدیران در حفظ سطح ظرفیت تولیدی در دوره­ های کاهش درآمد تحلیل کرده ­اند. اخیراً یاسوکاتا و کاجیوارا (۲۰۱۱) نیز دو نظریه­ «تصمیمات سنجیده» و «تأخیر در تعدیل هزینه» را درباره وقوع پدیده­ چسبندگی هزینه مطرح کرده ­اند.
هنگام نوسان سطح تقاضا و نتیجتاً سطح فروش، مدیر شرکت بر اساس برخی ملاحضات مانند چشم­انداز بلندمدت از فروش و موقعیت شرکت، و یا حتی به دلایل شخصی که ناشی از مشکلات نمایندگی است، در مورد چگونگی پاسخ هزینه­ها در مقابل این نوسان، تصمیمات سنجیده اتخاذ می­ کند. و همین تصمیمات سنجیده می ­تواند رفتار هزینه­ها را نسبت به نوسان سطح فروش نامتقارن کند و به عبارت دیگر باعث ایجاد چسبندگی هزینه شود. از طرفی در موقعیت کاهش سطح فروش، به علت قرار گرفتن شرکت در شرایط نامطلوب اقتصادی، مدیران آن تحت فشار مضاعف خواهند بود، زیرا برای حفظ موقعیت شغلی خود و مزایایی مانند پادش باید تلاش کند تا تصویر مناسب­تری از عملکرد شرکت برای ذی­نفعان ارائه دهد. یکی از اقلامی که بیشتر مورد توجه ذی­نفعان است و مدیر می ­تواند از طریق دستکاری آن تصویر بهتری را از عملکرد خود به آن­ها نمایش دهد، سود گزارش شده در صورت سود و زیان است. در چنین شرایطی مدیر شرکت تلاش می­ کند از زیان و یا کاهش سود جلوگیری کنند. بنابراین به مدیریت سود روی می ­آورد تا به هدف سود موردنظر دست یابند.
سود را می­توان به دو روش مدیریت کرد. روش اول، از طریق اقلام تعهدی اختیاری در چارچوب اصول پذیرفته­شده حسابداری و روش دوم، از طریق دستکاری فعالیت­های واقعی؛ سه روش متداول برای مدیریت واقعی سود عبارتند از: دستکاری فروش، تولید و هزینه­ های اختیاری. در روش سوم که دستکاری هزینه­ های اختیاری است، مدیران هزینه­ های گزارش شده را با کاهش مخارج اختیاری، کاهش داده و به این ترتیب سود را افزایش می­ دهند. این کار به ویژه زمانی رخ می­دهد که چنین مخارجی موجب کسب درآمد و سود فوری نشود. با کاهش سطح فروش و پدیدار شدن منابع و هزینه­هایی که سود و منافع فوری برای شرکت ایجاد نمی­کند احتمال می­رود که مدیر شرکت، جهت رسیدن به اهداف سود، حذف یا تعدیل این منابع را تسریع ببخشد. اگر مدیر چنین تصمیمی در مورد منابع بلااستفاده شرکت اتخاذ کند، باعث می­ شود هزینه­ها با کاهش سطح فروش سریع­تر کاهش یابند و نتیجتاً چسبندگی هزینه­ها کاهش یافته و یا حذف شود.
در این پژوهش، به بررسی این موضوع می­پردازیم که برخی از تصمیمات سنجیده­ی مدیران، چسبندگی هزینه­ها را کاهش می­دهد؛ به عبارت دیگر، در صدد بررسی این مطلب هستیم که آیا انگیزه­ دستیابی به اهداف سود (اجتناب از زیان و یا کاهش سود) می ­تواند بر میزان چسبندگی هزینه­ها تأثیری گذارد؟
۲-۲٫ پیشینه پژوهش
۲-۲-۱٫ مروری بر تحقیقات خارجی
بارگستلر و دیچو (۱۹۹۷)، در تحقیقی با عنوان مدیریت سود جهت اجتناب از کاهش سود و زیان، با بررسی شرکت­های واجد شرایط بین سال­های ۱۹۹۴- ۱۹۷۶، به آزمون توزیع تغییرات سود و سود گزارش شده پرداخته­اند. آن­ها به این نتیجه دست یافته­اند که فراوانی شرکت­هایی که سود اندک و یا افزایش اندکی در سود را گزارش کرده ­اند به طرزی غیرعادی بیشتر از شرکت­هایی است که زیان اندک و یا کاهش اندکی در سود را گزارش کرده ­اند. شواهد پژوهش آن­ها حاکی از آن است که ۸ تا ۱۲ درصد شرکت­هایی با کاهش سود جزئی (مدیریت نشده) دارند اقلام اختیاری را جهت گزارش افزایش سود دستکاری می­ کنند. به طور مشابه، ۳۰ تا ۴۰ درصد شرکت­هایی با زیان جزئی (مدیریت نشده) اقلام اختیاری را جهت گزارش سود مثبت دستکاری می­ کنند.
پژوهش سودرستروم و نورین (۱۹۹۷)، در پژوهشی با عنوان دقت و صحت مدل­های تناسبی هزینه، رفتار هزینه­ های سربار بیمارستان­های دولت واشینگتن را بررسی کرده و نشان دادند برای پیش ­بینی دقیق­تر تغییرات هزینه­ها بهتر است فرض شود که هزینه­ها متناسب با تغییر سطح فعالیت تغییر نمی­کنند. آن­ها همچنین دریافتند که تمام تأثیر تغییر در سطح فعالیت بر هزینه­ها در همان دوره تغییر رخ می­دهد؛ و نهایتاً با بهره گرفتن از مدل رگرسیون چند دوره­ای به این نتیجه رسیدند که نسبت هزینه­ های متغیر در حساب سربار این بیمارستان­ها بسیار متعادل به نظر می­رسد.
دجورج و همکاران (۱۹۹۹)، در پژوهشی با عنوان مدیریت سود جهت عبور از آستانه­ها، با بررسی اطلاعات ۵۳۸۷ شرکت طی سال­های ۱۹۹۶- ۱۹۷۴ دریافتند که سود می ­تواند از طریق دستکاری اقلام تعهدی حسابداری (مدیریت اقلام تعهدی)، تغییر رویدادهای اقتصادی (مدیریت واقعی) و یا ترکیبی از هر دو، دستکاری شود. مدل آن­ها نشان داد که تلاش برای عبور از آستانه­ها چگونه الگوهای خاصی از مدیریت سود را ایجاد می­ کند. نتایج بررسی­های آن­ها حاکی از آن بود که مدیریت سود تحت تأثیر سه آستانه است:

 

1. 1. گزارش سود مثبت

 

1. 1. تداوم عملکرد اخیر

 

1. 1. دستیابی به انتظارات تحلیلگران

 

پژوهش آن­ها در واقع اهمیت آستانه­ها را برای عملکرد و همچنین پیامدهای آن برای الگوی سود گزارش شده تعیین کرد.
آندرسون و همکاران (۲۰۰۳)، در تحقیقی برای اولین بار به بررسی چسبندگی هزینه­ها پرداختند. آن­ها ۷۶۲۹ شرکت را در طول ۲۰ سال مورد بررسی قرار دادند. در این پژوهش این فرضیه را که هزینه­ های فروش، عمومی و اداری چسبنده­اند، مورد آزمون قرار داده و تأیید کردند. آن­ها با تعیین یک مدل با هزینه­ های فروش، عمومی و اداری به عنوان تابعی از درآمد فروش، دریافتند که هزینه­ها در پاسخ به ۱% افزایش درآمد فروش، با متوسط ۵۵،۰% افزایش می­یابند؛ اما تنها با ۳۵،۰% در برابر ۱% کاهش درآمد فروش، کاهش می­یابند. آن­ها مدلی از رفتار هزینه­ها ارائه کردند مبنی بر اینکه چسبندگی هزینه­ها احتمالاً به علت تصمیمات سنجیده مدیران برای تعدیل منابع تخصیص­یافته به فعالیت­ها، رخ می­دهد.
سابرامانیام و ویدنمیر (۲۰۰۳)، ارتباط بین تغییرات فروش با چسبندگی هزینه­ها را بررسی کردند. در این پژوهش، رفتار هزینه­ها در سطوح مختلف تغییر درآمد فروش بررسی شد. آن­ها همچنین تأثیر شرایط مختلف اقتصادی همچون نرخ تولید ناخالص ملی و ویژگی­های متفاوت شرکت­ها مانند جمع دارایی­ ها و تعداد کارکنان شرکت را بر شدت چسبندگی هزینه­ها آزمون نمودند. و نتایج زیر حاصل گردید:

 

1. 1. هزینه­ های توزیع و فروش، عمومی و اداری و بهای تمام شده کالای فروش رفته در سطوح پایین تغییر درآمد فروش چسبنده نیستند.

 

1. 1. میزان چسبندگی هزینه­ها در صنایع مختلف با یک‌دیگر متفاوت است.

 

1. 1. در دوره­ های رشد اقتصادی، شدت چسبندگی بیشتر است.

 

1. 1. در دوره­هایی که در دوره­ قبل از آن کاهش درآمد رخ داده است، شدت چسبندگی کاهش می­یابد.

 

1. 1. با افزایش نسبت جمع دارایی­ ها به فروش و تعداد کارکنان شرکت­ها، شدت چسبندگی افزایش می­یابد.

 

نتایج حاکی از آن است که هزینه­ های توزیع و فروش و هزینه­ های عمومی و اداری و بهای تمام شده کالای فروش رفته، وقتی­که درآمد فروش تغییرات کمی داشته باشد (کم­تر از ۱۰%)، رفتار چسبندگی ندارند؛ اما وقتی که درآمد فروش بیش از ۱۰% تغییر کند، چسبندگی هزینه­ های بالا، نمایان می­ شود.
بالاکریشنان و همکاران (۲۰۰۴) نیز، به بررسی تأثیر تغییر در حجم فعالیت بر میزان چسبندگی هزینه­ها پرداختند. آن­ها تأثیر دو عامل «میزان تغییر در سطح فعالیت» و «میزان استفاده از ظرفیت» بر رفتار مدیریتی را که باعث چسبنده بودن هزینه­ها می­ شود، بررسی نمودند و به این نتیجه دست یافتند که درصد تغییر در هزینه­ها برای تغییرات اندک سطح فعالیت (۳%±) تفاوت چندانی با درصد تغییر هزینه­ها برای تغییرات بزرگ سطح فعالیت (بیشتر از ۳%±) ندارد؛ اما، اگر شرکت در سطوح بالای ظرفیت خود فعالیت کند، دارای هزینه­ های چسبنده خواهد بود.
مدیروس و کاستا (۲۰۰۴)، طی پژوهشی به بررسی چسبندگی هزینه­ های توزیع و فروش و عمومی و اداری پرداختند. نتایج حاصل از بررسی ۱۹۸ شرکت برزیلی طی سال­های ۱۹۸۶- ۲۰۰۳، فرضیه‌ی اصلی تحقیق، مبنی بر چسبنده بودن هزینه­ های توزیع و فروش و عمومی و اداری را تأیید کرده است. افزون بر آن، نتایج نشان می­دهد که با هر ۱% افزایش در درآمد فروش، ۵۹,۰% افزایش در هزینه­ های توزیع و فروش و عمومی و اداری به‌وجود می ­آید؛ اما هر ۱% کاهش در درآمد فروش، تنها ۳۲,۰% کاهش در هزینه­ های مزبور را به ­دنبال دارد. پژوهش آن­ها همچنین، وارونگی این چسبندگی در دوره­ بعد از کاهش فروش را تأیید کرد.
گراهام و همکاران (۲۰۰۵) در پژوهشی با عنوان الزامات اقتصادی گزارشگری مالی شرکتی از ۴۲۱ مدیر مالی اطلاعاتی از طریق پرسشنامه جمع­آوری کردند تا عوامل مؤثر بر تصمیمات مدیران بر اندازه ­گیری عملکرد و افشای داوطلبانه را تشخیص دهند. آن­ها دریافتند که بیشتر مدیران، سود (به طور خاص سود هر سهم) را بیشتر به عنوان شاخص مورد توجه استفاده­کنندگان برون­سازمانی می­بینند تا جریانات نقدی. آن­ها همچنین دریافتند، مدیران بر این باورند که نرسیدن به اهداف سود ویا نوسان سود، قابلیت پیش ­بینی سود را کاهش داده و نتیجتاً باعث کاهش قیمت سهام می­ شود؛ زیرا سرمایه ­گذاران و عدم قطعیت در روند سود را نامطلوب می­دانند.
گانی (۲۰۰۵)، در پژوهش خود با عنوان نتایج مدیریت واقعی سود را بررسی کرده ­اند. چهار روش برای مدیریت واقعی سود در نظر گرفته:

 

1. 1. کاهش سرمایه ­گذاری در مخارج تحقیق و توسعه جهت افزایش سود؛

 

1. کاهش سرمایه ­گذاری در هزینه­ های فروش، عمومی و اداری جهت افزایش سود؛