۲-۵ تجزیه و تحلیل سوالات تحقیق ……………………………………………………………………………………………….۹۳
۱-۲-۵ سوال نخست ……………………………………………………………………………………………………………………..۹۳
۲-۲-۵ سوال دوم …………………………………………………………………………………………………………………………۹۳
۳-۲-۵ سوال سوم ………………………………………………………………………………………………………………………..۹۳
۴-۲-۵ سوال چهارم ……………………………………………………………………………………………………………………..۹۴
۵-۲-۵ سوال پنجم ……………………………………………………………………………………………………………………….۹۴
۶-۲-۵ سوال ششم ………………………………………………………………………………………………………………………۹۴
۷-۲-۵ سوال هفتم ……………………………………………………………………………………………………………………….۹۴
۸-۲-۵ سوال هشتم ………………………………………………………………………………………………………………………۹۵
۹-۲-۵ سوال نهم …………………………………………………………………………………………………………………………..۹۵
۳-۵ بحث و بررسی ………………………………………………………………………………………………………………………..۹۵
۱-۳-۵ مقایسه سه روزنامه همشهری آنلاین، جامجم آنلاین و خراسان آنلاین ………………………………۹۷
۴-۵ پیشنهادهای تحقیق ……………………………………………………………………………………………………………….۱۰۰
۵ -۵ پیشنهاد برای پژوهشهای آتی …………………………………………………………………………………………… ۱۰۲
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))
۶-۵ موانع و محدودیتهای تحقیق ………………………………………………………………………………………………. ۱۰۲
۱-۶-۵ کمبود روزنامه آنلاین در ایران …………………………………………………………………………………………. ۱۰۳
۲-۶-۵ کمبود منابع مطالعاتی فارسی و لاتین در این زمینه ……………………………………………………………..۱۰۳
۳-۶-۵ دشواری دسترسی به منابع اطلاعاتی روزنامهها …………………………………………………………………..۱۰۳
۴-۶-۵ کمبود زمان پژوهش ………………………………………………………………………………………………………….۱۰۴
۷-۵ خلاصه فصل …………………………………………………………………………………………………………………………۱۰۵
فهرست منابع ………………………………………………………………………………………………………………………………..I
پیوستها …………………………………………………………………………………………………………………………………….XII
پرسشنامه …………………………………………………………………………………………………………………………………… XII
شکلها …………………………………………………………………………………………………………………………………….XXII
تحلیلهای آماری ………………………………………………………………………………………………………………….. XXVII
۱-۱ مقدمه
رشد فزاینده استفاده از اینترنت رقابت را برای ناشران روزنامهها فشردهتر میسازد و در عین حال می تواند موجب تقویت آنها هم گردد. ناشران روزنامهها شاهد آن هستند که خوانندگان آنها روزبهروز کاهش مییابند. این ناشران قادر نیستند که تعداد قابل توجهی از خوانندگان تازه و جوان را به جبران کاهش طبیعی خوانندگان قدیمیتر خود جذب نمایند. علاوهبراین، به این خاطر، حتی وضع بدتر هم میگردد و این ناشران سهم خود را در بازار آگهی بـــینرسانهای نیز از دست می دهند (کاوِن[۵]، ۲۰۰۱). در بازار اخبار اینترنتی، ناشران روزنامهها شاهد رقابت جدید و قویتری از ناشران روزنامههای خارجی و دیگر سازمانهای رسانهای هستند. حجم گستردهای از این رقبا اخبار آنلاین را به صورت رایگان در اختیار خواننده قرار می دهند. همین شرکتها یا شرکتهای دیگر هم با بهره گرفتن از فناوری اینترنت بازارهایی الکترونیکی را ایجاد مینمایند تا با روزنامهها در بازارهای تبلیغات گروه های شغلی به رقابت بپردازند. ناشران روزنامهها، به این ترتیب، در هر دو کسب و کار اصلی خود تهدید و تحدید میگردند، هم در فروش اخبار و هم در دسترسی به مخاطب. در عین حال، فناوری اینترنت ناشران روزنامهها را قادر میسازد تا در خلق محصولات خود نوآوری نمایند و مخاطبان تازهای را هدفگذاری نمایند. اینها میتوانند با بهره گیری از اینترنت به عنوان یک کانال بازاریابی برای دسترسی به مخاطبان بالقوهای که روزنامه چاپی هم نمیخوانند استفاده نمایند. با این روش میتوان به مخاطبان خارجی هم دست یافت که پیش از این به خاطر هزینه بالای آن در ارسال روزنامه چاپی به آنها دسترسی نداشتند. این فناوری می تواند به آنها کمک کند تا رابطه خود را با خوانندگان فعلی خود تقویت نمایند (از طریق جمعآوری اطلاعات مشتریان و ارسال اخبار فوری و دستهبندی شده). گسترش سریع اینترنت در کنار تکامل فناوریهای اطلاعات طبیعت بسیاری از صنایع را تغییر داده است. حجم عظیم تبادل اطلاعات حاصل از بهره برداری از سیستمهای اطلاعاتی به هر شرکتی اجازه میدهد تا نیازهای مشتریان خود را بهتر بشناسد و این دانش را در طراحی محصول و برنامه ریزیهای بازاریابی خود اِعمال نماید. برای محصولات فیزیکی (نظیر رایانه ها و تلویزیونها) سفارشیسازی انبوه و واکنش بهموقع به نیازهای بازار برای باقی ماندن در بازار رقابت الزامی است. در مورد محصولات دیجیتال هم (نظیر سرویسهای خبری و دیگر تولیدکنندگان محتوای اینترنتی، ICP) خدمات سفارشیسازی شده که ارائهدهنده محتوای تعدیلشده به مشتریان گوناگون بر اساس علائق آنهاست عملی و حیاتی میگردد.
۲-۱ بیان مسئله
نوآوری فناورانه یکی از اساسیترین محرکهایی است که اقتصاد بازار را تعیین و حفظ مینماید. فناوری اینترنت از نظر اقتصادی در اواسط دهه ۹۰ میلادی در دسترس همگان قرار گرفت. چندی بعد از آن، تجارت الکترونیک سربرآورد. موج عظیمی از شرکتها شکل گرفتند تا کسب و کار خود را از طریق اینترنت دنبال نمایند. شرکتهای رسانهای سنتی در دنیای آنلاین نقش بسزایی را از زمان ظهور اینترنت بازی کرده اند. تلاش های آنلاین رسانهای سنتی به دو صورت تدافعی[۶] و تهاجمی[۷] مورد نظر قرار گرفته است. از نقطه نظر تهاجمی، اینترنت به عنوان یک محرک تقویتکننده برای تولید درآمد اضافی و سودبخشی به نظر می آید. بر خلاف بازیگرانِ تنها آنلاین، این روزنامههای سنتی کار آنلاین خود را با در دست داشتن مشتریان آماده شروع نمودند و در این راه به نام تجاری شناخته شده خود متکی بودند. از دید تدافعی، اینترنت به عنوان تهدیدی برای رسانههای سنتی در نظر گرفته می شود و در واقع آنها را مجبور میسازد که برای ادامه بقا و فعالیت در کسب و کار خود به جامعه آنلاین بپیوندند. روزنامههای سنتی هم به ناچار وارد این عرصه گشتند و از استراتژی های گوناگون برای افزایش درآمد و سودبخشی خود بهره بردند. اما با تمامی این موارد، روزنامههای سنتی که وارد عرصه آنلاین گشتند با شکست مواجه شدند، به ویژه از نقطه نظر اقتصادی. به صورتی که میتوان بر اساس بعضی مطالعات ادعا کرد که در ایالات متحده روزنامههایی که در کنار نسخه چاپی، به راه اندازی نسخه آنلاین نیز پرداختند نسبت به روزنامههایی که چنین نکردند، سود چندان بیشتری نداشتهاند (کولو[۸] و وُگت[۹]، ۲۰۰۳). به هر صورت این روزنامههای سنتی هستندکه میبایست در این بازار متلاطم که هر آن بُعدی از آن دچار تغییر میگردد و این تغییر نه دارای انسجامی است و نه قابل پیش بینی، به فعالیت بپردازند و با اتخاذ استراتژی های مناسب هم به حیات خود در بازار رقابت ادامه دهند و هم بتوانند به سودبخشی که آرزوی دیرینه فعالان عرصه آنلاین است دست یابند.
مطالعات پیشین نشان می دهند که مزیتهای رقابتی در سیال بودن محیط بسته به ظرفیت سازمان در نوآوری و سازگاری است. تخصصیسازی در قابلیت های هستهای اهمیت توسعه الگوهای کسب و کار مبتنی بر توانایی را در صنایع دانشمحور و مبتنی بر فناوری نظیر رسانه افزایش داده است. این مسئله زمانی که تلاطم و پویاییهای کسب و کار در صنعت رسانه هر روز گستردهتر میگردد، دارای اهمیتی دوچندان میگردد.
علیرغم اینکه الگوهای کسب و کار و منطقهای درآمد بسیاری ارائه شده اند، ادبیات موجود در زمینه روزنامههای آنلاین شامل پژوهشهای تجربی نسبتا اندکی در باب عوامل موثر بر موفقیت کسب و کار روزنامههای آنلاین می شود. علاوه بر این، در عمل شاهد آنیم که تمامی ادبیات روزنامههای آنلاین تقریباً توجه بسیار کمی را نسبت به تاثیر محیط بازار بر موفقیت کسب و کار نموده اند.
بهره گیری بسیار گسترده از اینترنت و فناوریهای اطلاعات طبیعت بسیاری از صنایع را از طریق تسهیل جمعآوری، تحلیل و توزیع اطلاعات متحول ساخته است. این تحول در پردازش اطلاعات باعث میگردد که واکنش بهموقع و سفارشیسازی محصول دغدغه اصلی در بازاریابی و برنامه ریزی استراتژیک گردد. این مسئله بهخصوص در صنایعی که محتوای دیجیتال را به مشتریان خود عرضه میدارند قابل توجه میباشد. به موجب طبیعت دیجیتال محصولات این صنایع، ارائه خدمات به صورت کاملاً سفارشیسازی شده از طریق اینترنت امکان پذیر خواهد بود. با این وجود برای سفارشیسازی محصولات هر شرکتی نیاز دارد که هم مشتریان خود را به خوبی مورد شناسایی قرار دهد و هم به موجب آن خدمات و محصولات سفارشیسازی شده را بر اساس سلائق آنها فراهم سازد.
در این پژوهش سعی بر آن است که موفقیت کسب و کار روزنامههای آنلاین با بکارگیری استراتژی سفارشیسازی به جای ارائه خدمات استاندارد مورد ارزیابی قرار گیرد. بعلاوه، بر آن بودهایم که چگونگی تاثیر عوامل مختلف دیگر را در کنار سفارشیسازی، نظیر محیط بازار، منطق درآمد و اهمیت اهداف کسب و کار را که مستقیم یا غیر مستقیم به موفقیت کسب و کار روزنامههای آنلاین مرتبطاند مورد سنجش قرار دهیم. از آنجا که اکثر شرکتهای ناشر روزنامههای آنلاین در تولید درآمد با مشکل روبرو بوده اند، سنجههای جامعتری در ازای درآمد سالیانه عادی مورد نیاز بوده است.
پیرو گسترشی که عرصه خدمات آنلاین در ایران داشته است و اهمیتی که این موضوع در جذب مخاطبان آنلاین دارد احساس می شود که روزنامههای آنلاین ایران آنچنان که باید و شاید در این کار موفق نبودهاند. لذا برآنیم که با بررسی استراتژی سفارشیسازی و همچنین عوامل دیگر که بنظر میرسد بر موفقیت کسب و کار در روزنامههای آنلاین موثر باشند، سه روزنامه پرتیراژ کشور – همشهری، جامجم و خراسان– که دارای نسخه آنلاین نیز میباشند مورد بررسی قرار داده و میزان موفقیت آنها را در این راه بسنجیم. امیدواریم که چالشهای پیش رو نیز مورد شناسایی قرار گرفته و سعی می شود برای رفع چنین چالشهایی در صورت امکان پیشنهاداتی ارائه گردد.
۳-۱ اهمیت و ضرورت موضوع
نسل نخست روزنامههای آنلاین در اواسط دهه ۷۰ میلادی زمانی که ویدئوتکستها در اروپا گسترش یافتند متولد گشت. با این وجود، تجاریسازی و رشد سریع شبکه جهان گستر (که بعدها وب نامیده شد) از اوایل دهه ۹۰ بود که امیدبخشترین پایگاه را برای انتشارات آنلاین به وجود آورد و همزمان بیشترین تهدید را بر شرکتهای سنتی نشر چاپی تحمیل نمود. در حال حاضر هزاران روزنامه آنلاین در سراسر جهان وجود دارند. در نخستین روزهای شروع عصر وب این باور محتمل بهنظر میرسید که صنعت روزنامههای چاپی به موجب انقلاب دیجیتال نوظهور به نقطه پایان خود رسیده است. این بحث البته زمانیکه رادیو و تلویزیون در اوایل قرن بیستم بوجود آمده بودند نیز برپا شده بود. حتی امروزه نیز کاملا مشخص نیست که نسخههای چاپی و آنلاین روزنامهها چه نقشی را در آینده خواهند داشت. بههرحال، ناشران امروزه بر این باورند که تنها شانس اندکی وجود دارد که روزنامههای چاپی کاملا توسط نسخه آنلاین جایگزین شوند.
با این وجود، این یافتههای اولیه اشاره دارند که در حال حاضر روزنامههای آنلاین تنها با تهیه نوع یکسانی از محتوی همسان با روزنامههای چاپی قادر به رقابت با آنها نبوده و میبایست خود را با گسترش محتوی و خدمات بینظیر، که در میان کاربران وب ارزشمند است، از روزنامههای چاپی متمایز نمایند. این را نیز باید در نظر داشت که باید پلی را میان شکل روزنامههای آنلاین با نسخههای چاپی حفظ نمود تا از این منظر از نام تجاری و سابقه مثبت آنها نیز بهره ببرد و بدینوسیله بر رقبای ذاتا دیجیتال خود فائق آید.
امروزه روزنامههای آنلاین سرمایه گذاری عظیمی را در سایتهای خبری خود به اجرا گذاشتهاند، در حالیکه سود چندانی را از آن به دست نمیآورند. آنها میبایست راه هایی را بیابند که توسط آنها به درآمدی دست یافته و به این ترتیب به فعالیت کسب و کار خود ادامه دهند. بسیاری از سهامداران در صنایع مطبوعاتی به دنبال راه هایی هستند که هم بتوانند به سوددهی برسند و هم بتوانند با ارائه کاری هنری و درخور به مقبولیت اجتماعی نیز دست یابند. اما در این بین، رقابت در عرصه اینترنت متفاوت از رقابت در دنیای مطبوعات چاپی است. این رقابت دیگر در بازاری فیزیکی رخ نمیدهد. این رقابت در محیطی دیجیتال رخ میدهد که در آن کسب و کار و تبادل و تجارت بین خریداران و فروشندگان از طریق اینترنت انجام میپذیرد. این پدیده، به روزنامهها این امکان را میدهد که با نامی که پیشتر در دنیای چاپی برای خود بهدست آوردهاند، به عنوان رابطی بین مشتریان خود – آگهیدهندگان و مصرف کنندگان و خوانندگان – عمل نمیاند. لازم به ذکر است که این مشتریان به هم وابسته هستند و رابطه بین آنها رابطهای مستقیم است؛ هر چه مشتری بیشتر و متنوعتری جذب نمایم، از سوی دیگر آگهیدهندگان بیشتری نیز به سوی ما خواهند آمد. اینترنت این امکان را به روزنامهها میدهد که در این محیط مجازی مشتریانی را بیابند که در عرصه چاپی به آنها دسترسی نداشتند. نکته خوب دیگری که اینترنت در اختیار روزنامهها قرار میدهد فضای نامحدود آن است. روزنامهها میتوانند در این فضای نامحدود به انتشار مطالب بپردازند. نکته مهم این است که در این فضا، «سرعت» عاملی اساسی است و چالش، توانایی روزنامه در تبدیل بازدیدکننده سایت به مشتری خواهد بود. اخیراً تحولی را از چاپ به مولتیمدیا شاهد هستیم، به این صورت که متن اخبار تنها قسمتی از خدمات و سرویسهای ارائه شده هستند و در کنار آنها شاهد اخبار صوتی و تصویری نیز بر روی سایتهای خبری هستیم. استراتژی سفارشیسازی یکی از راهکارهایی است که روزنامههای آنلاین در پیش میگیرند تا بتوانند با توجه به ذائقه مخاطب به تولید محتوی پرداخته و در نهایت بتوانند به کسب درآمد بپردازند. در این مسیر برای شناسایی مخاطب هدف و سلایق آنها و همچنین جذب آنها نیز عواملی باید مورد بررسی قرار گیرند که آنها را تحت عناوین منطق درآمد، محیط بازار، منطق درآمد و اهمیت اهداف کسب و کار را که مستقیم یا غیر مستقیم بر موفقیت کسب و کار روزنامههای آنلاین تاثیر دارند، مورد بررسی قرار خواهیم داد.
۴-۱ گزاره های تحقیق (پرسش های اصلی و فرعی)
در این پژوهش در جستوجوی یافتن پاسخهایی برای پرسشهای گوناگون هستیم. با توجه به درجه اهمیت و کلیت موضوع سوال میتوان آنها را به دستههای زیر تقسیم بندی نمود:
۱-۴-۱سوالات اصلی
-
- آیا استراتژی سفارشیسازی بهکار رفته کمکی به موفقیت کسبوکار روزنامه می کند؟
-
- علاوه بر استراتژی سفارشی سازی، آیا دیگر متغیرها نظیر منطق درآمد، اهمیت اهداف عمومی کسبوکار، تجربه، و عوامل محیط بازار بر موفقیت کسبوکار روزنامههای برخط تاثیر می گذارد؟
۲-۴-۱ سوالات فرعی
-
- آیا تجربه در نشر (اکنون) در موفقیت کسب و کار روزنامه های آنلاین موثر است؟
-
- آیا منابع درآمدی (اکنون) در موفقیت کسب و کار روزنامه های آنلاین موثر است؟
-
- آیا اهمیت اهداف در موفقیت کسب و کار روزنامه های آنلاین موثر است؟
-
- آیا تجربه در نشر (۱۳۹۴) در موفقیت کسب و کار روزنامه های آنلاین موثر خواهد بود؟
- آیا منابع درآمدی (۱۳۹۴) در موفقیت کسب و کار روزنامه های آنلاین موثر خواهد بود؟