دانشگاه قم
دانشکده حقوق
رساله دکترای تخصصی در رشته حقوق جزا و جرم‌شناسی
عنوان:
مبانی تدوین الگوی اسلامی‌ایرانیِ سیاست جنایی
استاد راهنما:
دکترمحمدعلی حاجی‌ده‌آبادی
استادان مشاور :
دکترعادل ساریخانی
دکترمحمدخلیل صالحی
نگارنده:
مهدی خاقانی‌اصفهانی
زمستان ۱۳۹۲
پروردگارا
به فرزانگانی که زوایای تیره اندیشه­ام را با آموزگاری خویش روشن نموده ­اند اجر فراوان ده و مرا قدردان آنان و پروردگار شان بنما. اکنون که به یاری حضرت حق، تألیف این رساله به پایان رسید، به رسم ادب و شاگردی، بر خود فرض می­دانم از محضر بزرگوارانی که بنده را یاری رساندند تشکر کنم.
از وجود فاضل و وارسته جناب استاد دکتر محمدعلی حاجی­ده­آبادی؛ که عالمانه، متواضعانه و دلسوزانه روشنگر راه شاگرد مشتاقشان در تزکیه و تعلیم­‌اند. از ‌ایشان بهره‌‌ها بردم.
از حضرت حجه­الاسلام و المسلمین استاد دکتر عادل ساریخانی؛ به پاس بینش، دانش و رأفتی که از محضرشان گرفتم؛ در طول دوره دکتری و در پیرامون آن. ایشان را می‌ستایم.
از جناب استاد دکتر محمدخلیل صالحی؛ به شکرانه رهنمودهای عالمانه و دلگرمی‌‌ های عطوفانه که بر من روا داشتند و سهم بسزایی در رشد علمی­ام ‌ایفا نمودند. دوام توفیقشان را خواهانم.
از همه دیگر اساتید بزرگوار و فاضل دانشکده حقوق دانشگاه قم بالأخص جناب استاد دکتر سید علی آزمایش، جناب استاد دکترابوالفتح خالقی، حضرت حجه­الاسلام­والمسلمین جناب استاد دکتر جلال­الدین قیاسی، جناب حجه­الاسلام­والمسلمین استاد دکتر قدرت الله خسروشاهی، جناب استاد دکتر سید محمود میرخلیلی و آقای دکتر روح الله اکرمی به پاس زحمات و ارشادات بسیار مفیدشان عمیقاً سپاسگزارم. خداوند پشت و پناهشان.
تقدیم به:
پدرم، والا معلّمم، جناب استاد دکتر محمد خاقانی اصفهانی؛
اسوه تهذیب، عزّت، و شکوفایی علمی
در برابرشان تعظیم می‌کنم؛ و از راهشان پیروی
مادرم، آرام جانم، سرکار خانم استاد فخری مدّاحیان
جلوه ‌ایثار، ‌ایمان و کرامت
دستان دائم القنوت شان و جبین دائم السجودشان را می­بوسم
همسرم، فخر و عزّتم، سرکار خانم دکتر سمیرا حاجی­صادقی
سراسر مهر، وفا و صفا
صبر و یاری و لطفشان را می‌ستایم. درود
چکیده:
نظریه­پردازی در حوزه سیاست جنایی به شدت مورد نیاز کشور است؛ فقدان الگوی بومی منسجم برای چاره­اندیشی در قبال بزه و انحراف موجب ناهماهنگی دستگاه­های حکومتیِ متصدی امر است، و‌این پیامدی جز افت شاخص­ های عدالت کیفری در‌ایران ندارد. برنامه­ ریزی برای عدالت کیفری در‌ایران اولاً و بالذّات متاثر از آموزه­های اسلام است، اما تعبیر «سیاست جنایی اسلامی» در ادبیات فقهی و حقوقی کشور با چالش‌‌های متعددی روبروست. مطالعه پژوهش­ها در حوزه سیاست جنایی اسلامی نشانگر وجود چند گفتمانِ مطرح در‌این مقوله است؛ که بر مبانی، ساختار، جلوه­ها و تحول رویکرد به سیاست جنایی مؤثرند.
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت nefo.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

از سوی دیگر، از جمله ویژگی­های گفتمان­های غالب در سیاست جنایی غربی، قرارگیری نظام‌‌های عدالت کیفری به­ طور نسبی در چارچوب یکی از مدل­های تعریف شده لیبرال، اتوریته، توتالیتر و مانند آن است، که خود ریشه در تقابل نظری و عملی آزادی­گرایی و امنیت­گرایی دارد. سیاست جنایی غربی معاصر، مبتنی بر منطق مدرنیته است. افت­و­خیز الگوهای غربیِ سیاست جنایی در مهار بحران­های بزهکاری، چالش­های امنیت، و نگرانی­های جهانی­شده دیگر، ضرورت تأمل در دو پرسش را دوچندان می­ کند: ۱) چرا و چگونه باید روند پیروی گفتمان حقوقی کشورمان از مدل­های وارداتی و ترجمه­ایِ سیاست جنایی غربی را کنترل و مدیریت نمود؟ ۲) آسیب­شناسی در مبانی گفتمان­های رایج پیرامون سیاست جنایی اسلامی، چه دستاوردهایی برای آینده­پژوهی در حوزه سیاست جنایی بومی (اسلامی-‌ایرانی) ارائه می­دهد؟
رساله، با روش تحلیل گفتمان، پس از مرور دیدگاه ­ها در حوزه سیاست جنایی در پژوهش­ها و در میدان عمل در‌ایران، و نیز با توجه به تحولات اخیر تقنینی در‌ایران، می­ کوشد مختصات کلّی قرائتی از سیاست جنایی را ترسیم کند که بتوان آن را «نقشه راه» برای تدوین نظریه «الگوی اسلامی‌ایرانیِ سیاست جنایی» - الگوی بومی - دانست.
واژگان‌کلیدی: بومی­سازی‌علم‌دینی، سیاست‌جنایی‌غربی، سیاست­های‌فقه‌جزایی، الگوی‌اسلامی‌ایرانی.
فهرست مطالب
عنوان صفحه
پیشگفتار: طرح تحقیق
مقدمه ۲

1. 1. بیان مسأله تحقیق ۹

1. 1. ضرورت و اهمیت تحقیق ۱۱

1. 1. سؤال‌‌ها و فرضیه‌های تحقیق ۱۶

1. 1. پیشینه تحقیق ۱۶

1. 1. روش تحقیق ۱۶

1. 1. اهداف و کاربردهای تحقیق ۱۹

1. 1. کاربران تحقیق ۱۹

1. 1. مشکلات تحقیق ۱۹

1. 1. ساختار تحقیق ۲۰

فصل اول: کلّیّات
مبحث اول: مبانی سیاست جنایی ۲۳
گفتار اول: توصیف سیاست جنایی؛ پیش‌شرط تبیین مبانی سیاست جنایی ۲۳
گفتار دوم: مبانی معرفت‌شناختی ۲۹
گفتار سوم: مبانی ارزش‌شناختی ۳۰
گفتار چهارم: مبانی انسان‌شناختی ۳۲
گفتار پنجم: مبانی جامعه‌شناختی ۳۳
گفتار ششم: مبانی حقوقی ۳۴
مبحث دوم: رویکردها به سیاست جنایی ۳۵