ﻓﺼﻞ دوم- ادﺑﯿﺎت ﭘﮋوﻫﺶ ٥٣
اﯾﺠﺎد ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﻓﮑﺮي اﻇﻬﺎر ﻣﯽ دارﻧﺪ ﮐﻪ اﻟﺰاﻣﺎت و اﻧﺘﻈﺎرات اﺣﺘﻤﺎﻻ ﺑﺮ دﺳﺘﺮﺳﯽ اﻓﺮاد و ﮔﺮوﻫﻬﺎ ﺑﺮاي ﺗﺒﺎدل و ﺗﺮﮐﯿﺐ داﻧﺶ و اﻧﮕﯿﺰش ﺑﺮاي ﺗﺮﮐﯿﺐ و ﺗﺒﺎدل ﭼﻨﯿﻦ داﻧﺸﯽ ﺗﺎﺛﯿﺮ ﻣﯽ ﮔﺬارﻧﺪ. ﻓﺎﯾﺮت ﻻف (1994) ﺑﻪ ﺗﻌﻬﺪات رﺳﻤﯽ، ﺣﺮﻓﻪ اي و ﺷﺨﺼﯽ اﯾﺠﺎد ﺷﺪه ﺑﯿﻦ آﻧﻬﺎﯾﯽ ﮐﻪ درﮔﯿﺮ ﭘﺮوژه ﻫﺎي ﺗﺤﻘﯿﻖ و ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺑﯿﻦ ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ اﻧﺪ اﻫﻤﯿﺖ زﯾﺎدي ﻣﯽ دﻫﺪ:
” اﻓﺮاد دو ﺷﺮﮐﺖ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﻪ ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ ﻣﺘﮑﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ… . اﯾﻦ ﻫﻤﮑﺎري ﻣﻄﻤﺌﻨﺎ وراي ﺗﻌﻬﺪات ﻣﺒﺘﻨﯽ ﺑﺮ ﻗﺮارداد اﺳﺖ. ﺣﺘﯽ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ وراي ﻧﻔﻊ ﺷﺨﺼﯽ، ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ وراي رﻓﺘﺎر ﺣﺮﻓﻪ اي ﺳﻮدﻣﻨﺪ ﺑﺎﺷﺪ، ﭼﺮا ﮐﻪ داﻧﺸﻤﻨﺪان دوﺳﺖ دارﻧﺪ ﺑﺎ ﻫﻤﺪﯾﮕﺮ ﮐﺎر ﮐﻨﻨﺪ، و ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﭘﺮوژه و ﺑﺮاي ﮐﻤﮏ ﺑﻪ ﺳﺎﯾﺮ اﻓﺮاد درﮔﯿﺮ، اﺣﺴﺎس ﺗﻌﻬﺪ و ﻧﯿﺰ اﻟﺰام ﺷﺨﺼﯽ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ".
-4 ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ اﻧﮕﺎري.⁹⁹ ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ اﻧﮕﺎري ﻓﺮآﯾﻨﺪي اﺳﺖ ﮐﻪ در آن اﻓﺮاد اﺣﺴﺎس ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ﺑﺎ ﻓﺮد ﯾﺎ ﮔﺮوﻫﯽ از اﻓﺮاد دﯾﮕﺮ، ﻋﻀﻮ ﯾﮏ ﮔﺮوه واﺣﺪﻧﺪ. اﯾﻦ ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺣﺎﺻﻞ ﻋﻀﻮﯾﺘﺸﺎن در آن ﮔﺮوه ﯾﺎ ﺗﺒﻌﯿﺖ از ﯾﮏ ﮔﺮوه ﻣﺮﺟﻊ ﺑﺎﺷﺪ، “ﮐﻪ در آن اﻓﺮاد ارزﺷﻬﺎ ﯾﺎ اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي اﻓﺮاد ﯾﺎ ﮔﺮوه ﻫﺎي دﯾﮕﺮ را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﯾﮏ ﭼﺎرﭼﻮب ﻣﺮﺟﻊ ﻣﯽ ﭘﺬﯾﺮﻧﺪ". ﮐﺮاﻣﺮ و ﻫﻤﮑﺎران -389 :1996) (357 درﯾﺎﻓﺘﻪ اﻧﺪ ﮐﻪ اﺣﺴﺎس ﻫﻤﺎﻧﻨﺪي ﮐﺮدن ﺑﺎ ﯾﮏ ﮔﺮوه ﯾﺎ ﺟﻤﻊ، ﻧﮕﺮاﻧﯽ درﺑﺎره ﻓﺮاﯾﻨﺪﻫﺎ و ﻧﺘﺎﯾﺞ ﺟﻤﻌﯽ را اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﯽ دﻫﺪ، و ﺑﺪﯾﻦ ﺗﺮﺗﯿﺐ اﺣﺘﻤﺎل اﯾﻨﮑﻪ ﻓﺮﺻﺖ ﺗﺒﺎدل اﻃﻼﻋﺎت اﯾﺠﺎد ﺷﻮد، اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﯽ ﯾﺎﺑﺪ. ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ، ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ اﻧﮕﺎري ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﯾﮏ ﻣﻨﺒﻊ ﻣﻮﺛﺮ در ﭘﯿﺶ ﺑﯿﻨﯽ ارزﺷﯽ ﮐﻪ ﺑﺎﯾﺪ از ﻃﺮﯾﻖ ﺗﺮﮐﯿﺐ و ﺗﺒﺎدل درﯾﺎﻓﺖ ﺷﻮد و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ اﻧﮕﯿﺰش ﺑﺮاي ﺗﺮﮐﯿﺐ و ﺗﺒﺎدل داﻧﺶ ﻋﻤﻞ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ. ﻟﻮﯾﺴﮑﯽ و ﺑﯿﻮﻧﮑﺮ((1996 در ﺗﺤﻘﯿﻖ ﺧﻮد ﻧﺸﺎن دادﻧﺪ ﮐﻪ ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ اﻧﮕﺎري ﮔﺮوﻫﯽ ﭼﻤﺸﮕﯿﺮ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﻓﺮﺻﺘﻬﺎي ﺗﺒﺎدل اﻃﻼﻋﺎت، ﺑﻠﮑﻪ ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻣﯿﺰان ﻫﻤﮑﺎري را اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﯽ دﻫﺪ. در ﻣﻘﺎﺑﻞ، ﺟﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﮔﺮوﻫﻬﺎ ﻫﻮﯾﺘﻬﺎي ﻣﺘﻤﺎﯾﺰ و ﻣﺘﻐﺎﯾﺮ ﻫﻢ دارﻧﺪ، ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﻣﻮاﻧﻊ ﻋﻤﺪه اي در ﺑﺮاﺑﺮ ﺗﺴﻬﯿﻢ اﻃﻼﻋﺎت، ﯾﺎدﮔﯿﺮي و اﯾﺠﺎد داﻧﺶ ﺑﻪ وﺟﻮد آورﻧﺪ (ﻗﻠﯿﭻ ﻟﯽ، 1388، .(56-48
idetification ^٩٩
ﻓﺼﻞ دوم- ادﺑﯿﺎت ﭘﮋوﻫﺶ ٥٤
-6-2 داﻧﺶ
اﻣﺮوزه داﻧﺶ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﯾﮏ داراﯾﯽ ارزﺷﻤﻨﺪ و ﯾﮏ ﻣﻨﺒﻊ و ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ راﻫﺒﺮدي در ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻄﺮح اﺳﺖ و اراﺋﻪ ﻣﺤﺼﻮﻻت و ﺧﺪﻣﺎت ﺑﺎ ﮐﯿﻔﯿﺖ و اﻗﺘﺼﺎدي، ﺑﺪون ﺑﻬﺮه ﮔﯿﺮي و ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ اﯾﻦ ﻣﻨﺒﻊ ارزﺷﻤﻨﺪ، ﮐﺎري دﺷﻮار و اﻏﻠﺐ ﻏﯿﺮﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ. داﻧﺶ ﯾﮏ ﻣﻔﻬﻮم و ﺗﻌﺮﯾﻒ ﺳﺎده و ﻣﺸﺨﺺ ﻧﺪارد. ﺑﻼﮐﺮ¹⁰⁰ داﻧﺶ را ﻣﻮﺿﻮﻋﯽ ﭼﻨﺪ ﻻﯾﻪ، ﭘﯿﭽﯿﺪه، ﭘﻮﯾﺎ و اﻧﺘﺰاﻋﯽ ﮐﻪ در ذﻫﻦ اﻧﺴﺎن ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ، ﺗﻌﺮﯾﻒ ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﺪ. داوﻧﭙﻮرت و ﭘﺮوﺳﺎك¹⁰¹ ﻣﻌﺘﻘﺪﻧﺪ ﮐﻪ داﻧﺶ ﻣﺨﻠﻮﻃﯽ ﺳﯿﺎل از اﻃﻼﻋﺎت، ﺗﺠﺮﺑﯿﺎت، ارزش ﻫﺎ و ﻧﮕﺮش ﻫﺎﯾﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺮ اﺳﺎس ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎي ﻣﻨﻄﻘﯽ و ﻋﻘﻠﯽ ﺳﺎزﻣﺎن ﯾﺎﻓﺘﻪ و ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﭼﺎرﭼﻮﺑﯽ ﺟﻬﺖ ﺗﺠﺰﯾﻪ ﺗﺤﻠﯿﻞ، ارزﺷﯿﺎﺑﯽ و ﺑﻬﺮه ﻣﻨﺪي از اﻃﻼﻋﺎت و روﯾﺪادﻫﺎي ﺟﺪﯾﺪ ﺑﻪ ﮐﺎر ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد.
از زﻣﺎن ﭘﯿﺪاﯾﺶ ﮐﻠﯽ داﻧﺶ ﺗﺎ ﮐﻨﻮن ﺗﻌﺎرﯾﻒ ﮔﻮﻧﺎﮔﻮﻧﯽ ﺑﺮاي اﯾﻦ ﻣﻔﻬﻮم اراﯾﻪ ﺷﺪه ﮐﻪ ﻫﺮ ﯾﮏ اﺑﻌﺎدي از ﻣﻮﺿﻮع را ﻧﻤﺎﯾﺶ ﻣﯽ دﻫﺪ. داﻣﻨﻪ ی ﺗﻌﺎرﯾﻒ اراﯾﻪ ﺷﺪه درﺑﺎره داﻧﺶ از ﮐﺎرﺑﺮدي ﺗﺎ ﻣﻔﻬﻮﻣﯽ و ﻓﻠﺴﻔﯽ و از ﻧﻈﺮ ﻫﺪف، از ﻣﺤﺪود ﺗﺎ ﮔﺴﺘﺮده را ﺷﺎﻣﻞ ﻣﯽ ﺷﻮد. ﺑﺮﺧﯽ ﺗﻌﺎرﯾﻒ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ داﻧﺶ ﺑﻪ ﺷﺮح زﯾﺮ اﺳﺖ:
داﻧﺶ ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ ﺑﻪ اﻃﻼﻋﺎت ﭘﺮدازش ﺷﺪه از ﺟﺮﯾﺎن ﻫﺎي ﻋﺎدي و ﻣﺮاﺣﻠﯽ ﮐﻪ ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ اﻗﺪام دارﻧﺪ و ﻧﯿﺰ داﻧﺶ ﺑﻪ دﺳﺖ آﻣﺪه ی ﺳﯿﺴﺘﻤﻬﺎي ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ، ﻣﺮاﺣﻞ، ﺗﻮﻟﯿﺪات، ﻗﻮاﻧﯿﻦ و ﻓﺮﻫﻨﮓ اﻃﻼق ﻣﯽ ﺷﻮد (ﻟﯿﻮ¹⁰²، .(1996
داﻧﺶ ﺷﺎﻣﻞ ﺣﻘﺎﯾﻖ و ﺑﺎورﻫﺎ، ﻣﻔﺎﻫﯿﻢ و اﻧﺪﯾﺸﻪ ﻫﺎ، ﻗﻀﺎوت ﻫﺎ و اﻧﺘﻈﺎرات، ﻣﺘﺪﻟﻮژي(روش ﺷﻨﺎﺳﯽ) ﯾﺎ ﻋﻠﻢ اﺻﻮل و ﻧﺤﻮه ی اﻧﺠﺎم ﻓﻨﻮن اﺳﺖ (اﻓﺮازه، .(1384
داﻧﺶ را ﻣﯽ ﺗﻮان ﺑﻪ داﻧﺶ ﺿﻤﻨﯽ¹⁰³ و داﻧﺶ ﺻﺮﯾﺢ¹⁰⁴ ﺗﻘﺴﯿﻢ ﺑﻨﺪي ﻧﻤﻮد. داﻧﺶ ﺿﻤﻨﯽﻣﻌﻤﻮﻻً در ﺣﻮزه ﯾﺎدﮔﯿﺮي ﺗﺠﺮﺑﯽ، ﺷﻨﺎﺧﺘﯽ و ذﻫﻨﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ در ﺣﯿﻄﻪ داﻧﺶ ﺷﺨﺼﯽ، ﺗﺠﺮﺑﯽ و ﻏﯿﺮ
Blacker ^١٠٠
Dvenport & Prusak ^١٠١ Leo ^١٠٢
ﻓﺼﻞ دوم- ادﺑﯿﺎت ﭘﮋوﻫﺶ ٥٥
رﺳﻤﯽ در ﺳﺎزﻣﺎن ﻗﺮار ﻣﯽ ﮔﯿﺮد. در ﺣﺎﻟﯽ ﮐﻪ داﻧﺶ ﺻﺮﯾﺢ ﺑﻪ داﻧﺸﯽ اﻃﻼق ﻣﯽ ﮔﺮدد ﮐﻪ ﺑﺎ داﻧﺶ ﻓﻨﯽ، ﻣﻨﻄﻘﯽ و ﻋﯿﻨﯽ ﺳﺮوﮐﺎر دارد و داراي ﺟﻨﺒﻪ ﻫﺎي رﺳﻤﯽ ﺗﺮ، ﻋﻘﻼﻧﯽ ﺗﺮ و آﮐﺎدﻣﯿﮏ اﺳﺖ. ﺑﻪ ﻋﺒﺎرت دﯾﮕﺮ، داﻧﺶ ﺻﺮﯾﺢ ﺑﻪ ﺧﻮﺑﯽ ﻗﺎﺑﻞ دﺳﺘﺮﺳﯽ، ﮐﺪ ﮔﺬاري و ذﺧﯿﺮه ﺳﺎزي اﺳﺖ و ﺑﻪ ﺷﮑﻠﯽ دﻗﯿﻖ و روﺷﻦ ﺑﯿﺎن ﻣﯽ ﮔﺮدد و ﻧﮑﺘﻪ ﭘﻮﺷﯿﺪه اي ﺑﺎﻗﯽ ﻧﻤﯽ ﮔﺬارد و اﻧﺘﻘﺎل آن ﻧﯿﺎزﻣﻨﺪ ارﺗﺒﺎﻃﺎت و ﺗﻌﺎﻣﻼت ﻣﯿﺎن اﻓﺮاد ﻧﯿﺴﺖ، اﻣﺎ داﻧﺶ ﺿﻤﻨﯽ ﺑﻪ وﺿﻮح اﺑﺮاز ﻧﮕﺮدﯾﺪه و اﻧﺘﻘﺎل آن ﺑﺴﯿﺎر دﺷﻮار اﺳﺖ.
در ﯾﮏ اﻗﺘﺼﺎد داﻧﺶ ﻣﺤﻮر، داراﯾﯿﻬﺎي ﻧﺎﻣﻠﻤﻮس ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎ (ﺑﺨﺼﻮص در ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎي ﺧﺪﻣﺎﺗﯽ) ﺑﻄﺮز ﻓﺰاﯾﻨﺪه اي ﺑﻪ ﯾﮏ ﻋﺎﻣﻞ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﮐﻨﻨﺪه رﻗﺎﺑﺘﯽ ﺗﺒﺪﯾﻞ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ. ﭼﻨﯿﻦ داراﯾﯿﻬﺎﯾﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻧﺸﺎﻧﻬﺎي ﺗﺠﺎري، ﺷﻬﺮت ﺳﺎزﻣﺎن، ﻣﻬﺎرﺗﻬﺎ و داﻧﺶ ﻓﻨﯽ ﮐﺎرﮐﻨﺎن، و ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺟﻮﻫﺮه ﻣﺰﯾﺖ رﻗﺎﺑﺘﯽ ﻧﮕﺮﯾﺴﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ(ﻧﺎﻫﺎﭘﯿﺖ و ﮔﻮﺷﺎل، 1998 ؛ ﺳﻨﮕﻪ¹⁰⁵، 1990 ؛ ﺗﯿﺴﯽ¹⁰⁶، .(1998
ﺑﺎﮔﺬر از اﻗﺘﺼﺎد ﺳﻨﺘﯽ ﻣﺒﺘﻨﯽ ﺑﺮ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺑﻪ اﻗﺘﺼﺎد ﻣﺒﺘﻨﯽ ﺑﺮ داﻧﺶ، داﻧﺶ ﺑﻪ ﯾﮑﯽ از داراﯾﯿﻬﺎي اﺳﺎﺳﯽ ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎ ﺗﺒﺪﯾﻞ ﺷﺪه اﺳﺖ و ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ آن اﻣﺮي ﺿﺮوري ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﯽ رﺳﺪ(روﺋﻠﻒ¹⁰⁷، 1999 .(90 :
-7-2 ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ
ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ از ﻃﺮﯾﻖ ﺗﻔﮑﺮات ﭘﯿﺘﺮ دراﮐﺮ¹⁰⁸ در آﻣﺮﯾﮑﺎ و اراﯾﻪ ﮔﺰارش ﺳﺎﻻﻧﻪ ﺷﺮﮐﺖ اﺳﮑﺎﻧﺪﯾﺎ¹⁰⁹ (ردﯾﻨﮓ¹¹⁰، (36 :1998 در ﺳﻮﺋﺪ و اﻧﺘﺸﺎر ﮐﺘﺎب “ﺷﺮﮐﺖ ﺧﻠﻖ ﮐﻨﻨﺪه داﻧﺶ”¹¹¹
Tacit Knowledge ^١٠٣
Explicit Knowledge ^١٠٤ Senge ^١٠٥ Teece ^١٠٦ Roelof ^١٠٧
Peter Drueker ^١٠٨ Skandia Financial Service ^١٠٩ Radding ^١١٠ The Knowledge Creating Co ^١١١
ﻓﺼﻞ دوم- ادﺑﯿﺎت ﭘﮋوﻫﺶ ٥٦
(ﻧﻮﻧﺎﮐﺎ و ﺗﺎﮐﭽﯽ¹¹²، (116 : 1995 در ژاﭘﻦ در ﺳﺎل 1995 ﭘﺎﯾﮕﺎه ﺗﺌﻮرﯾﮏ ﺧﻮد را ﻣﻄﺮح ﻧﻤﻮد.
ﻣﺘﺨﺼﺼﺎن و ﺻﺎﺣﺒﻨﻈﺮان ﻣﺘﻌﺪدي در ﺗﮑﺎﻣﻞ و ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻣﻔﻬﻮم ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ ﻧﻘﺶ داﺷﺘﻪ اﻧﺪ ﮐﻪ ﺑﺮﺧﯽ از ﻣﻌﺮوﻓﺘﺮﯾﻦ آﻧﺎن ﺷﺎﻣﻞ دراﮐﺮ، اﺳﺘﺮاوس ﻣﻦ¹¹³ و ﺳﻨﮕﻪ¹¹⁴ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ. ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ ﻓﺮآﯾﻨﺪي ﭼﺎﻟﺶ اﻧﮕﯿﺰ اﺳﺖ، زﯾﺮا ﺷﻨﺎﺧﺖ ارزش واﻗﻌﯽ آن دﺷﻮار ﺑﻮده و ﺑﻪ ﮐﺎرﮔﯿﺮي ﻣﻄﻠﻮب آن ﺑﻪ ﻧﺤﻮي ﮐﻪ ﺑﺮاي ﺳﺎزﻣﺎن اﯾﺠﺎد ﻣﺰﯾﺖ رﻗﺎﺑﺘﯽ ﻧﻤﺎﯾﺪ، دﺷﻮارﺗﺮ اﺳﺖ. اﯾﻨﮏ ﻣﺪﯾﺮان ﺗﻼش ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ از ﻃﺮﯾﻖ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ، داﻧﺶ اﻧﺒﺎﺷﺘﻪ در ذﻫﻦ اﻋﻀﺎي ﺳﺎزﻣﺎن را اﺳﺘﺨﺮاج ﻧﻤﻮده و آن را در ﻣﯿﺎن ﺗﻤﺎﻣﯽ اﻓﺮاد ﺗﺴﻬﯿﻢ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ. در اﯾﻦ ﺣﺎﻟﺖ، اﯾﻦ داﻧﺶ، ﺗﺒﺪﯾﻞ ﺑﻪ ﯾﮏ ﻣﻨﺒﻊ ﻗﺎﺑﻞ اﺳﺘﻔﺎده داﺋﻤﯽ ﮔﺸﺘﻪ و ﻣﺰﯾﺖ رﻗﺎﺑﺘﯽ ﭘﺎﯾﺪار¹¹⁵ ﺟﻬﺖ ﺳﺎزﻣﺎن ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﺪ(ﻫﻮﯾﺴﻤﻦ¹¹⁶، .(41 : 2006 ﺗﻌﺮﯾﻒ ﺳﺎده از ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ ﻋﺒﺎرت اﺳﺖ از: ﺑﺮاﻧﮕﯿﺨﺘﻦ اﻓﺮاد ﺑﻪ ﺗﺴﻬﯿﻢ داﻧﺶ ﺧﻮد ﺑﺎ دﯾﮕﺮان (ﻓﺮاﺋﯿﺎﻟﻮ، 1383، ﺗﺮﺟﻤﻪ ﺷﯿﺮﮔﯿﺮ : .(66 ﺗﻌﺮﯾﻒ ﺟﺎﻣﻊ ﺗﺮي از ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ ﺗﻮﺳﻂ ﭘﺖ رﯾﺶ اراﺋﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ ﮐﻪ ﻋﺒﺎرت اﺳﺖ از: ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ، ﮐﺴﺐ داﻧﺶ درﺳﺖ، ﺑﺮاي اﻓﺮاد ﻣﻨﺎﺳﺐ، در زﻣﺎن ﺻﺤﯿﺢ و ﻣﮑﺎن ﻣﻨﺎﺳﺐ اﺳﺖ، ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪ اي ﮐﻪ آﻧﺎن ﺑﺘﻮاﻧﻨﺪ ﺑﺮاي دﺳﺖ ﯾﺎﺑﯽ ﺑﻪ اﻫﺪاف ﺳﺎزﻣﺎن، ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ اﺳﺘﻔﺎده را از داﻧﺶ ﺑﺒﺮﻧﺪ(ﻣﺮﮐﺰ ﮐﯿﻔﯿﺖ و ﺑﻬﺮ ه وري آﻣﺮﯾﮑﺎ¹¹⁷، .(1996
ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ را ﻣﯽ ﺗﻮان، ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ ﭘﺮدازش و ﺳﻨﺘﺰ داده ﺑﻪ اﻃﻼﻋﺎت و اﻃﻼﻋﺎت ﺑﻪ داﻧﺶ ﯾﺎ ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﺗﺒﺪﯾﻞ داﻧﺶ ﺿﻤﻨﯽ ﺑﻪ داﻧﺶ ﺻﺮﯾﺢ ﺗﻌﺒﯿﺮ ﻧﻤﻮد.
ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ، ﻓﺮاﯾﻨﺪ ﺧﻠﻖ و ﺗﺴﻬﯿﻢ، اﻧﺘﻘﺎل و ﺣﻔﻆ داﻧﺶ ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪ اي اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺘﻮان آﻧﺮا ﺑﻪ ﺷﯿﻮه اي اﺛﺮﺑﺨﺶ در ﺳﺎزﻣﺎن ﺑﻪ ﮐﺎر ﺑﺮد(ﻫﺎﻓﻤﻦ و ﻫﻤﮑﺎران¹¹⁸، .(178 : 2005
Nonaka & Takeuchi ^١١٢
Strawsman ^١١٣ Senge ^١١٤
Sustainable Competitive Advantage ^١١٥ Huysman ^١١٦
American productivity & Quality center ^١١٧ Hoffman& et al ^١١٨
ﻓﺼﻞ دوم- ادﺑﯿﺎت ﭘﮋوﻫﺶ ٥٧
ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ در ﺑﺮﮔﯿﺮﻧﺪه رﻓﺘﺎرﻫﺎي اﻧﺴﺎﻧﯽ، ﻧﮕﺮﺷﻬﺎ و ﻗﺎﺑﻠﯿﺘﻬﺎي اﻧﺴﺎﻧﯽ، ﻓﻠﺴﻔﻪ ﻫﺎي ﮐﺴﺐ و ﮐﺎر، اﻟﮕﻮﻫﺎ، ﻋﻤﻠﯿﺎت، روﯾﻪ ﻫﺎ و ﻓﻨﺎورﯾﻬﺎي ﭘﯿﭽﯿﺪه اﺳﺖ (وﯾﮓ¹¹⁹، .(2 :2002
-8-2 ﺗﺴﻬﯿﻢ داﻧﺶ
اﻣﺮوزه در ﮐﺸﻮرﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ از ﺟﻤﻠﻪ اﯾﺮان، ﻣﺪﯾﺮان ﻣﺸﺘﺎق ﺑﻪ اﯾﺠﺎد ﺳﯿﺴﺘﻤﻬﺎي ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ در ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎ ﺑﺎ ﻫﺪف ﺑﻬﺮه ﮔﯿﺮي از ﻧﺘﺎﯾﺞ ﻣﻔﯿﺪ آن ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ. ﯾﮑﯽ از ﻣﻬﻤﺘﺮﯾﻦ و ﻣﺸﺘﺮﮐﺘﺮﯾﻦ ﻓﺮاﯾﻨﺪﻫﺎ در ﺳﺎﺧﺘﺎرﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﻌﺮﻓﯽ ﺷﺪه ﺑﺮاي ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ، ﺗﺴﻬﯿﻢ داﻧﺶ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ، و اﻧﮕﯿﺰش اﻓﺮاد ﺑﺮاي ﺗﺴﻬﯿﻢ داﻧﺶ ﺧﻮد در ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎ، ﯾﮑﯽ از ﻣﻬﻤﺘﺮﯾﻦ اوﻟﻮﯾﺘﻬﺎي دﺳﺖ اﻧﺪرﮐﺎران ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ در ﺟﻬﺎن ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ.
ﯾﮑﯽ از اﻫﺪاف اﺻﻠﯽ ﻣﺪﯾﺮان در اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ در ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎ، ﺑﻬﺒﻮد ﺗﺴﻬﯿﻢ داﻧﺶ ﺑﯿﻦ اﻓﺮاد در ﺳﺎزﻣﺎن و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺑﯿﻦ اﻓﺮاد و ﺳﺎزﻣﺎن ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر اﯾﺠﺎد ﻣﺰﯾﺖ رﻗﺎﺑﺘﯽ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ. ﺗﺴﻬﯿﻢ داﻧﺶ ﻣﺆﺛﺮ ﺑﯿﻦ اﻋﻀﺎي ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﮐﺎﻫﺶ ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻫﺎ در ﺗﻮﻟﯿﺪ داﻧﺶ، و ﺗﻀﻤﯿﻦ اﻧﺘﺸﺎر ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ روﺷﻬﺎي اﻧﺠﺎم ﮐﺎر¹²⁰ در داﺧﻞ ﺳﺎزﻣﺎن ﺷﺪه، و ﺳﺎزﻣﺎن را ﻗﺎدر ﺑﻪ ﺣﻞ ﻣﺴﺎﺋﻞ و ﻣﺸﮑﻼت ﺧﻮد ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﺪ(ﮐﺸﺎورزي، .(1386
ﺗﺴﻬﯿﻢ داﻧﺶ را ﻣﯽ ﺗﻮان ﻓﻌﺎﻟﯿﺘﯽ ﻧﻈﺎم ﻣﻨﺪ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر اﻧﺘﻘﺎل و ﻣﺒﺎدﻟﻪ داﻧﺶ و ﺗﺠﺮﺑﻪ ﻣﯿﺎن اﻋﻀﺎي ﯾﮏ ﮔﺮوه ﯾﺎ ﺳﺎزﻣﺎن ﺑﺎ ﯾﮏ ﻫﺪف ﻣﺸﺘﺮك ﺗﻌﺮﯾﻒ ﻧﻤﻮد. ﺑﻪ ﻋﺒﺎرت دﯾﮕﺮ، ﺗﺴﻬﯿﻢ داﻧﺶ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻓﺮاﯾﻨﺪ ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ، ﺗﻮزﯾﻊ و ﺑﻬﺮه ﺑﺮداري از داﻧﺶ ﻣﻮﺟﻮد ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺣﻞ ﻣﻄﻠﻮب ﺗﺮ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺗﻌﺒﯿﺮ ﻣﯽ ﺷﻮد. ﻫﺪف ﺗﺴﻬﯿﻢ داﻧﺶ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺧﻠﻖ داﻧﺶ ﺟﺪﯾﺪ از ﻃﺮﯾﻖ ﺗﺮﮐﯿﺐ ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ داﻧﺶ ﻣﻮﺟﻮد ﯾﺎ ﺑﻬﺮه ﺑﺮداري ﺑﻬﺘﺮ از آن ﺑﺎﺷﺪ. ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر اﯾﺠﺎد ﯾﮏ ﻓﺮاﯾﻨﺪ ﺗﺴﻬﯿﻢ داﻧﺶ اﺛﺮﺑﺨﺶ اﻓﺮاد ﺑﺎﯾﺪ از ﺗﻤﺎﯾﻞ و ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ ﺳﻄﺢ ﺑﺎﻻﯾﯽ ﺑﺮﺧﻮردار ﺑﺎﺷﻨﺪ. ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت اﻧﺠﺎم ﺷﺪه ﺣﺎﮐﯽ از
Wiig ^١١٩ Best practices ^١٢٠
ﻓﺼﻞ دوم- ادﺑﯿﺎت ﭘﮋوﻫﺶ ٥٨
آن اﺳﺖ ﮐﻪ وﺟﻮد ﮐﺎرﮐﻨﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﺗﻤﺎﯾﻞ ﺑﻪ ﺗﺴﻬﯿﻢ داﻧﺶ و ﺗﺠﺮﺑﻪ دارﻧﺪ ﻣﻮﺟﺐ ﻣﯽ ﺷﻮد اﯾﻦ ﻓﺮاﯾﻨﺪ ﺑﻪ ﻃﻮر ﺧﻮدﮐﺎر آﻏﺎز ﺷﺪه و ﮔﺴﺘﺮش ﯾﺎﺑﺪ(ﻫﻮﻟﺪت¹²¹، .(2007
ﺗﺴﻬﯿﻢ داﻧﺶ ﻋﺒﺎرت از ﺗﻌﺎﻣﻼت ﻣﯿﺎن ﻓﺮدي ﮔﺴﺘﺮده اي اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﻮﺟﺐ ﻣﯽ ﺷﻮد داﻧﺶ و ﺗﺠﺮﺑﻪ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺆﺛﺮ و ﺷﺎﯾﺴﺘﻪ اي ﺗﻮزﯾﻊ و ﺟﺬب ﮔﺮدد. در اﯾﻦ ﻓﺮاﯾﻨﺪ ﭘﻮﯾﺎ اﻓﺮاد ﺑﺎ دﺷﻮاري ﻫﺎﯾﯽ روﺑﺮو ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ، اﻣﺎ در ﻣﻘﺎﺑﻞ از ارزش ﻫﺎي ﭘﺎﯾﺪار داﻧﺶ ﺑﻬﺮه ﻣﻨﺪ ﻣﯽ ﮔﺮدﻧﺪ(ﺷﻨﮓ¹²²، .(218 : 2005 ﺗﺴﻬﯿﻢ داﻧﺶ ﺗﻮﺳﻂ ﻣﮏ درﻣﺖ(1999) ¹²³ ﺑﺪﯾﻦ ﺻﻮرت ﺗﺸﺮﯾﺢ ﺷﺪه اﺳﺖ: زﻣﺎﻧﯿﮑﻪ ﻣﯽ ﮔﻮﯾﯿﻢ ﻓﺮدي داﻧﺶ ﺧﻮد را ﺗﺴﻬﯿﻢ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ، ﺑﻪ اﯾﻦ ﻣﻌﻨﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ آن ﻓﺮد، ﻓﺮد دﯾﮕﺮي را ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از داﻧﺶ، ﺑﯿﻨﺶ و اﻓﮑﺎر ﺧﻮد راﻫﻨﻤﺎﯾﯽ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﺗﺎ او را ﮐﻤﮏ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ ﺧﻮد را ﺑﻬﺘﺮ ﺑﺒﯿﻨﺪ.
ﺗﺴﻬﯿﻢ داﻧﺶ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﯾﮏ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﭘﯿﭽﯿﺪه وﻟﯽ ارزش آﻓﺮﯾﻦ، ﺑﻨﯿﺎد و ﭘﺎﯾﻪ ﺑﺴﯿﺎري از اﺳﺘﺮاﺗﮋﯾﻬﺎي ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ(رﯾﮓ¹²⁴، .(2005
در ﺳﺎﻟﻬﺎي اﺧﯿﺮ رﺷﺪ روزاﻓﺰوﻧﯽ در زﻣﯿﻨﻪ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺗﺴﻬﯿﻢ داﻧﺶ ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺤﻘﻘﯿﻦ و ﻣﺪﯾﺮان ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎ ﺑﺨﺼﻮص در ﺟﻬﺖ اﺳﺘﻔﺎده از ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ روﺷﻬﺎي اﻧﺠﺎم ﮐﺎر¹²⁵ در ﺟﻬﺎن و در اﯾﺮان ﺑﻪ ﭼﺸﻢ ﻣﯽ ﺧﻮرد. دﻟﯿﻞ اﯾﻦ ﺗﻮﺟﻪ اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﮐﺴﺐ ﻣﺰﯾﺖ رﻗﺎﺑﺘﯽ و ﻧﯿﻞ ﺑﻪ ﺑﺴﯿﺎري از ﻣﻮﻓﻘﯿﺘﻬﺎ ﺗﻮﺳﻂ ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎ رﯾﺸﻪ در ﺑﻪ ﮐﺎرﮔﯿﺮي داﻧﺶ ﺣﺎﺻﻞ از ﻓﺮاﯾﻨﺪ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ دارد ﮐﻪ ﻓﻌﺎﻟﯿﺘﻬﺎ و اﺑﺘﮑﺎرات ﺗﺴﻬﯿﻢ داﻧﺶ در زﻣﯿﻨﻪ ﯾﺎدﮔﯿﺮي ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ و ﻓﺮدي ﻋﻨﺼﺮ اﺻﻠﯽ آن ﺑﻮده اﻧﺪ(ﻧﺎﻫﺎﭘﯿﺖ و ﮔﻮﺷﺎل، 1998؛ ﻧﻮﻧﺎﮐﺎ¹²⁶، 1994؛ ﻋﻠﻮي و ﻟﯿﺪﻧﺮ¹²⁷، 2001؛ اﯾﺮل¹²⁸، 2001؛ اﺳﻮﯾﺒﯽ¹²⁹،
.(1997
Holdt ^١٢١ Sheng ^١٢٢
McDermott ^١٢٣ Riege ^١٢٤
Best practices ^١٢٥ Nonaka ^١٢٦
Alavi and Leidner ^١٢٧ Earl ^١٢٨ Sveiby ^١٢٩
ﻓﺼﻞ دوم- ادﺑﯿﺎت ﭘﮋوﻫﺶ ٥٩